Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Wnęk,Krakowskieśrodowiskohistoryczne1815-1860,Kraków2008
ISBN:978-83-7850-312-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
28
Warunkirozwojunauki,kulturyioświatywKrakowiewlatach1815-1860
Takteż,jakjejktozagrał,sakałacierpliwie.
,k
.
,
Brakowałowymowymiędzyorg
anami,
,
Dlategoteżtrzymałajęzykzazębami.
.
Organkalkulatoryostatniejbyłpróby,
,
Plintateżbyłwciąższefemwjejbiurzerachuby.
.
Organużądzysłyniebyłoniznaku,
aw
,
Zawszejąteżwodzononacudzymtemblaku.
.
Organumęstwa?Tegoniebyłoiskierki,
,
Bezkarnieteżznosiłaciężkieponieer[…]9.
wiki
.
W1841rokuobcewojskaopuściłyKraków.Sytuacjajednaknie
uległaistotnejzmianie.Władzapozostaławrękachrezydentówiopano-
wanejprzezAustriakówpolicji.OlikwidacjiWolnegoMiastaKrakowa
zdecydowaływypadkizwiązanezpowstaniem,którewybuchłozimą
1846roku10.Dowalkzamierzanozaangażowaćchłopów.Wzamian
zapomocutworzonywKrakowieRządNarodowyobiecałimuwłasz-
czenie.Planytejednakniezostałyurzeczywistnione.Uciążliwości
systemupanującegonawsigalicyjskiej,spotęgowanenieurodzajami,
wylewamirzekiklęskamigłodu,sprawiały,żeżyciechłopówstawa-
łosięprawdziwymkoszmarem11.Austriacypostanowiliwykorzystać
ichrozgoryczenie-zaczęlirozpuszczaćplotkę,żepowstaniekrakow-
skiejestakcjązbrojnąznienawidzonejszlachtyprzeciwkochłopom12.
Podczastzw.rabacyjnychzapustówmieszkańcywsizokolicTarnowa
iGorlicpobilizbierającesięoddziałyszlachtypodtarnowskiej,która
chciaławszcząćpowstanieprzeciwAustriakom13.Następniezaczęlisię
rozprawiaćzgalicyjskąszlachtąwogóle.Chłopiplądrowaliszlacheckie
dworyimordowaliswoichpanów.Poupadku„rewolucjikrakowskiej”
Austriacyponowniezajęlimiasto14,którepozostałowgranicachich
państwaażdo1918roku.
DestrukcyjnywpływnarozwójKrakowamiaływydarzeniaz1848roku
(wokresieWiosnyLudów)15.Wkwietniutegorokuwojskoaustriackie
9Tajnytraktatowcieleniu…,op.cit.,s.126-127.
10AktyprawneRewolucjiKrakowskiejzroku1846,oprac.S.Wachholz,„CzasopismoPraw-
no-Historyczne”1956,t.8;J.T.Louis,Kronikarewolucjikrakowskiejwroku1846,Kraków
1898;Rewolucjaczypracaorganicznadrogamidoniepodległości?W150rocznicęwyda-
rzeń1846roku,red.M.Drozdowski,Poznań1997.
11J.Szewczuk,KronikaklęskelementarnychwGalicjiwlatach1772-1848,Lwów1939;
M.Żychowski,Stosunkigospodarczo-społecznewRzeczypospolitejKrakowskiejwprzed-
dzieńrewolucji1846r.,„PrzeglądHumanistyczny”1954,t.45.
12F.Ziejka,JakubSzela[w:]Życiorysyhistoryczne,literackieilegendarne,red.Z.Stefanow-
ska,J.Tazbir,Warszawa1984,s.211.
13M.Janiga,Rzeźgalicyjska,Kraków2003.
14H.Księżarski,DokumentadotyczącewcieleniaRzeczypospolitejKrakowskiejdomonarchii
c.k.austriackiejw1846r.,Kraków1872.
15J.Demel,StosunkigospodarczeispołeczneKrakowawlatach1846-1853,Kraków1951;idem,
StosunkispołeczneigospodarczeKrakowawlatach1853-1866,Wrocław-Kraków1958.
