Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
KrystynaKluzowa
twórców,torezultatpracykolejnychpokoleńludzioddanychdziałalnościna
niwiepomocowej.
Zasługomtwórcówikontynuatorówdziełpomocowych,którepowstawa-
ływposzczególnychokresachhistoriiKrakowa,poświęconesąlicznepub-
likacjenaukowe.Odwołującsiędonich,atakżesięgającdooryginalnych
materiałówzepoki,zamierzamprzedstawićwtymopracowaniupewien
wycinekkrakowskiejhistoriiinicjatywpomocowych,obejmującyostatnie
dekadyXIXipoczątekXXwieku.Owyborzetegowłaśnieokresuzadecy-
dowałydwawzględy:popierwsze,niezwykła,jaknaskalęliczącegowtedy
zaledwiekilkadziesiąttysięcymieszkańców2miasta,nobfitość”rodzącychsię
akcjipomocowych;podrugie,zamiarodkryciawjużwówczasistniejących,
jakidopieropowstającychdziełachdobroczynnychtakichpierwiastków,
któremożnabyuznaćzazwiastunymyśleniaidziałaniawkategoriachpro-
fesjonalnietraktowanejpracysocjalnej.Obecnośćtakrozumianejdziałalno-
ścipomocowejbyłajużwtamtychlatachwyraźniewidocznazazachodzie
Europy(przedewszystkimwWielkiejBrytanii,FrancjiiNiemczech)oraz
wStanachZjednoczonych3.Dlategoteższczególnieinteresującewydałomi
sięzbadanie,czyistniałajakaśzbieżnośćpomiędzyzachodnim,profesjonal-
nympodejściemdodziałalnościpomocowejatym,którewystępowałona
krakowskimgruncie.
Krakowskietradycjepomocowe
Dziełapomocowepowstającewokresiewybranymdoanalizyrodziłysię
wmieście,które,jakwyżejwspomniano,miałoukształtowaneprzezpracę
pokoleńtradycjewdziedzinietroskiopotrzebujących.Tradycjetewynika-
łyprzedewszystkimzdziałalnościzałożonegozinicjatywyks.PiotraSkargi
w1584rokuBractwaMiłosierdzia4,którerealizowałonideępotrydenckiej
»devotionismodernae«przezudzielaniepomocyszerokimrzeszompotrze-
bujących”(Jelonek-Litewka2000:178).Bractwoorazzałożonyprzynim
w1587rokuBankPobożny,udzielającybezprocentowychpożyczekpodza-
stawyklejnotoweisukienne,działałypodprotektoratembiskupakrakow-
skiegoiduchowąopiekąjezuitów,alepracęcharytatywnąwykonywaliwnim
ludzieświeccy(bratstarszy,radniiwizytatorzy)przywspółudzialepełnią-
2
LiczbaludnościKrakowa(wrazzestacjonującymwojskiem)wynosiła:w1880r.-
66100,w1890r.-74600,aw1900r.-91300(Małecki1979:315).
3
Zob.natentematnp.:Frysztacki2005;Radwan-Pragłowski,Frysztacki2009;Villa1997.
4
CzęściejwpraktyceużywananazwanArcybractwoMiłosierdzia”zostaławprowadzona
dopierow1844r.,wokresieistnieniaWolnegoMiastaKrakowa.
