Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Pojęcieneoliberalizmuijegowymiary
15
propagujejakojednąznajważniejszychideę,żeświatludzkijestzbioremzato-
mizowanychjednostek,któremogąmiećabsolutnąwolnośćwdokonywaniu
indywidualnychwyborów,zpriorytetowymtraktowaniemwłasnychinteresów
iznastawieniemnawłasne-indywidualne-szczęście.Jesttopodejścieodno-
szącesiędotego,cojestzasadniczoosobnicze(jednostkowe),bezodniesienia
doszerszegokontekstuspołecznego.Tymczasemwrzeczywistościjednostki
nierealizująswoichinteresówwizolacji:robiątowdużychizłożonychsyste-
machgospodarczychipozarządowych,którenaogółmająznaczniewiększy
wpływnaichmożliwościiżycioweszanseniżosobistepodejmowaniedecyzji
(Rustin2015:37).
SimonSpringer(2012:136-137),inspirującsiędyskursemneoliberalnym,
którypodjęliKevinWardiKimEngland(2007),rozpatrujeneoliberalizmwczte-
rechzasadniczychkategoriach:hegemonicznegoprojektuideologicznego,
politykiprogramowej,formypaństwaorazpsychologiirządzenia.Wpierw-
szymujęciuneoliberalizmuelityaktorówpolityczno-instytucjonalnychigrupy
biznesoweustanawiająponadnarodowesojuszetworzącespójneprogramy
iprojekty,narzucajączarazemswójsposóbwidzeniaświataorazjegointer-
pretacjiinnympodmiotom,instytucjomikrajom,nietylkonazasadzienaka-
zówiprzymusu,alerównieżnazasadziedobrowolnościichęci.Wujęciupoli-
tycznymiprogramowymneoliberalizmskupiasięnaprzeniesieniuwłasności
zgospodarstwpaństwowychlubpublicznychdosektoraprywatnegolub
interesówkorporacyjnych,atypowymidlaniegoprocesamisą:prywatyzacja,
deregulacja,liberalizacjaczymonetaryzm.Wrozumieniuneoliberalizmujako
formypaństwajestonutożsamianyzprocesemtransformacji,angażującym
państwawkonkurencjęgospodarcząwskaliponadnarodowej.Natomiastod-
niesienieneoliberalizmudopsychologiirządzeniaimplikujewładzęjakozło-
żonąizarazemspecyficznąformęskupiającąsięnaprodukcjiwiedzypoprzez
zespółracjonalnychdecyzji,strategii,technologiiitechnik,którepozwalająna
decentralizacjęrządzeniaiułatwiają"zarządzanienaodległość”
.
Nieulegawątpliwości,żeneoliberalizmmacharakterglobalny.Jegohege-
monia,zeswojąkulminacjąorazkryzysem,wywołujeimplikacjenacałymświe-
cie.StuartHall,DoreenMasseyiMichaelRustin(2015:11)mówią,żeowapar-
tykularnaglobalnośćstanowiczęśćinicjalnegoarsenału,jakimbyłkonsensus
waszyngtoński,ijestelementemjegohistorycznejspecyfiki.Tojesttentypglo-
balizacji,wktórymnowaformafinansowegoimperializmujestważnaiwktó-
rymkluczowymbyłoświatoweposzukiwanienowychźródełfinansowych
służącychspekulacjomnarynku(np.poprzezeksportowanieprogramówpry-
watyzacji,spiralnienarastającychkontraktówterminowychczyteżskupowa-
niaogromnychpołacigruntów).ZkoleiDuméniliLévy(2005:10)wskazująna
