Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Turystykakulturowawbadaniachnaukowych
orazniezbywalności.Wszystkieistotyludzkiezaczęłybyćtraktowanejako
istotykulturowe,posiadająceprzymiotyzwyczajowozwiązanezkulturą.Ta
ogólnateoriazakłada,żekulturajestcałościąwzajemniepowiązanychele-
mentów,jakosystemporozumieniaczłonkówspołeczeństwa,akażdyznich
wieiwierzywto,wcowierząiwiedząwszyscypozostali.Wtakisposóbopi-
sałówczesnepojmowaniekulturyRobertRedfield(1953),zakładając,żeto,co
razzostałowkulturzezakumulowane,przechowujesięwstanieniezmie-
nionym.Takwięcnawetpoupływiewielulat,następowaniuposobiekolej-
nychpokoleń,atakżeniezależnieodpostęputechnicznego,ówrdzeńczyteż
esencjadanejkulturyjestwciążrozpoznawalna,austalonewzorykulturowe
wypełnianeprzezczłonkówzbiorowości.Niepozostawiatozbytwiele
miejscanatransformację,przypadkowość,innowacyjność,niepewnośćlub
jakiekolwieksprzeczności.JesttototalneHzniewoleniematrycąwzorców
myśleniaidziałania”(Burszta,2004,34).
Wchwili,gdynaukazainteresowałasięspołeczeństwaminowoczesnymi,
ichzłożonośćspowodowała,iżtoklasycznepojmowaniekulturystałosię
anachroniczneinieprzydatne.Wrazzpojawieniemsiępytańogranicesys-
temówkulturowychzaczętoodchodzićodrozumieniakulturyjakocałościho-
mogenicznej,koherentnejiuniformizującejludzi.Rozpocząłsięprocestwo-
rzeniateoriikulturyzdolnejujmowaćzarównozłożonewspółczesnesposoby
życiapozostającewobrębiewpływówkulturyglobalnej,jakibadaćmałe
społecznościizbiorowościludzkie,którychmnogośćtworzymozaikęwspół-
czesnegoświata.Zgodnieztymtrendemkulturzeprzypisanocechywielo-
znacznościi,jakpiszeWojciechBurszta(2004,35),Hpojęciekulturypowinno
byćprzedewszystkimużyteczneanalitycznie,aniezakładaćwizjęwszech-
ogarniającejmatrycyformującejjednorodnyładwspołeczeństwie,porówny-
walny-choćbynazasadziekontrastu-zinnymicałościamiopodobnymcha-
rakterze”.Mimoiżobecniejestcorazmniejrozpoznawalnychiodmiennych
kultur,niezmieniatopodstawowegozałożenia,żeludziezawszeposzukują
sensuswojegożycia,zawszeegzystująwspołeczeństwie,choćmożebardziej
fragmentarycznieiulotniewporównaniuzewspólnotamitradycyjnymi(Ort-
ner,1999,9).
SpotykanewliteraturzedefinicjekulturyT.Jędrysiak(2008,12)dzielina
dwiegrupy:definicjeantropogeniczneorazdefinicjehumanistyczne.Itak
Hwujęciuantropogenicznymkulturajestogólnymprzejawemludzkichzacho-
wań,sposobużycia,umiejętności,zwyczajów,wierzeń,języka,idei,norm,
działalnościitd.”Natomiastujęciehumanistyczneprzedstawiakulturęjako
określonedziedzictwospołeczeństw,narodówicałejludzkościorazdążność
dospotęgowaniawrażliwościnapięknoidobroorazosiąganiaharmonii
zotaczającymczłowiekaświatem.
WedługJózefaKozieleckiego(1988,42)kulturatoH[…]systemosiągnięć
materialnych,technicznych,organizacyjnych,naukowych,artystycznych
imoralnych,którezyskałyuznaniespołecznościiktórekształtująosobowość
człowiekaorazwpływająnajegolosy”.
