Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Rozwójdemokracjinaświecie
12
ludjakoprzeważającaczęśćspołeczeństwawyrażonazgodniezzasadąwięk-
szościabsolutnej,
ludjakoprzeważającaczęśćspołeczeństwawyrażonazgodniezzasadąwięk-
szościograniczonej.
Intuicyjnienajbardziejoczywistawydajesięinterpretacjapierwsza.Należyjednak
zauważyć,żewpraktyceluddemokratycznegopaństwaniemożesięskładaćze
wszystkichobywateli.Jużodczasówstarożytnychpewnegrupy,np.niepełnoletni
czyprzestępcy,byływyłączonezudziałuwsprawowaniuwładzy.Nowoczesna
demokracjazakłada,żeprawouczestnictwawsprawowaniuwładzymająjedynie
osobyposiadająceobywatelstwo,niepozbawioneprawpublicznychorazwybor-
Równieżdrugainterpretacjaniewydajesiębyćdokońcauzasadniona.Rozumienie
ludujakodużej,nieokreślonejczęścispołeczeństwakażepostawićpytanieoto,
jakiodsetekogółumusizostaćuznanyzalud,abyspełnionezostałyproceduralne
warunkijegoistnienia.
Wewspółczesnymświecieuznawaniezaludniższychklasspołeczeństwajest
zasadniczoniewłaściwe.Takierozumieniezakładabowiemwyłączeniezudziału
wrządzeniukażdego,ktonależydoklasyniższej,zatemzaprzeczapodstawowej
zasadziedemokracjiijestcałkowicieniedoprzyjęcia.
Pewnymnadużyciemjestrównieżtraktowanieludujakomonolitu.Wtakimrozu-
mieniumożnadowieść,żewobliczumasjednostkaniemażadnegoznaczenia,
azatemwimię„dobraludu”jednostkęmożnazniszczyć.Takietezysąpodstawą
funkcjonowaniatotalitarnychautokracji.
Ostatniązprzytoczonychinterpretacjijesttraktowanieludujakowiększejczęści
społeczeństwa,wyrażonejwpostaciwiększościabsolutnejlubograniczonej.Idea
większościabsolutnejzakłada,żewprocesierządzenialicząsięjedyniegłosy
większości.Ludwtymkontekściereprezentujeidecydujezawszystkich.Demo-
kracjaoznaczazatemrządywiększości.Prawonieograniczonegonarzucaniaswoich
racjimniejszościmożepowodować,żezanikniemożliwośćzmianywładzy,awięc
zaprzeczonezostaniepodstawoweprawodemokracji.Przyszłośćdemokracjizależy
bowiemodmożliwościzmianymniejszościwwiększość,iodwrotnie.
Zasadaograniczonejwiększościzakładanatomiast,żeprawawiększościmuszą
byćwpewiensposóbregulowaneiograniczane.Możnawięcpowiedzieć,żeforma
ograniczonejwiększościjestnajwłaściwszązasadąwdemokracji.Rządywiększości
wdemokracjigwarantująbowiemrozwiązywaniekonfliktów.Władzapowinna
byćnatomiastsprawowanazposzanowaniemprawmniejszości.Wartotutajwspo-
[ł]jestmożliwośćudostępnianiamniejszościomprawadowyrażaniawłasnych
opiniiwkwestiachpolitycznych”.Współcześniezaluduznajesięogółpełnoletnich
obywatelidanegopaństwastanowiącychpodmiotdemokratycznejwładzy.
Mniejskomplikowanejestwytłumaczenie,conależyrozumiećpodhasłem„rządy”.
Oznaczaonopodejmowaniewiążącychdecyzjiwpływającychnaspołeczeństwo.
