Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrólestwoPolskiewokresienamiestnictwaIwanaPaskiewicza(1832-1856)...
nym”
.W1852r
.szkołazostałazamknięta,afunduszepochodzącezordynacjizadekretowane
odgórniedlaBrzeskiegoKorpusuKadetów(s.370).GimnazjawSiedlcachiŁomżyzostały
przekształconewszkołyobwodowe.Oświatanklasyczna”zostałaograniczona,adostępdoniej,
wskutekpodwyższeniaopłat,utrudnionydlaosóbwywodzącychsięzniższychstanów.Natej
podstawieautorsformułowałwniosekogeneralnymupadkuoświatywKrólestwie(s.338).
Oilew1850r
.wgimnazjachrealnychuczyłosię1070uczniów,otylew1851r
.jużtylko557,
awnastępnychlatachuczniówbyłojeszczemniej(s.339).
Wrozdzialeósmymidziewiątym,prezentującymdziejeszkolnictwawyższegowKróle-
stwie,aściślejujmującdziejepróbrestytucjiszkolnictwawyższego,Kucharzewski,zapewne
niedokońcaświadomie,zaprezentowałobrazodmiennyoddotychczasszkicowanego.Wyrażając
zdziwienie,żewKrólestwieniefunkcjonowałoszkolnictwowyższe,stwierdził,żebyłotonie-
logicznenwkraju,rządzonymwówczasjeszczeprzezodrębneustawy,posiadającymoddzielną,
nawłasnychzasadachspoczywającąadministrację,orazposiłkującymsięwewszystkichgałęziach
życiapublicznego,szkoleniższej,sądzie,zarządziewyłącznieniemaljęzykiempolskim”(s.379).
Nazakończenie,wdziesiątymrozdziale,zaprezentowanesądanestatystyczneobrazujące
sytuacjęszkolnictwawKrólestwie.Szkolnictwoelementarne,stanowiącetrzyczwartewszyst-
kichszkół,przeżyłoregreswokresiewojnyzRosjąw1831r.,awkolejnychlatachrozwijałosię
ażdo1848r.,gdyw1184szkołachuczyłosię64613uczniów.Po1851r.,wzwiązkuzezniesie-
niemobowiązkowychwpłatnautrzymanieszkół,liczbaplacówekoświatyelementarnejiuczniów
spadłado1140szkółi52256ucznióww1855r
.Dodatkowymniekorzystnymczynnikiembył
wybuchwojnykrymskiej,wwynikuktórejpogorszyłasięsytuacjaekonomicznamieszkańców
wsi(s.549).Generalnieujmując,wokresiepaskiewiczowskimnwzrostoświatyelementarnej
byłintensywniejszyodwzrostuludności”(s.550).Nieuzasadnionyjestzatemobszernywywód,
stanowiącygłównątezępracyKucharzewskiego,mającywykazaćupadekoświatywerzepaskie-
wiczowskiej.Rozwijałysięrównieższkołyrzemieślniczo-niedzielne,tworzonewKrólestwiePol-
skimod1817r
.Wlatach1833/1834istniałozaledwie5takichszkół,skupiających1600uczniów,
natomiastwlatach1842/1843było76szkółz6890uczniów.W1855r
.liczbaszkółwzrosła
do92,auczniówzmalałado5530.Zpodobnątendencjąwzrostową,aczkolwiekoznacząco
mniejszejskali,mamydoczynieniawprzypadkuszkółpowiatowych(obwodowych).Natomiast
wodniesieniudoszkółgimnazjalnychwystępujeregres(15gimnazjówwlatach1829/1830,za-
ledwie6wroku1855).Reasumując,wświetleprzedstawionychdanychwewszystkichzakładach
naukowychKrólestwawlatach1831/1832pobierałonaukę30106uczniów,powprowadzeniu
nowychzasadiprzezwyciężeniuzapaści,wlatach1833/1834w711zakładachuczyłosię
43919uczniów,zaśpodkoniecerypaskiewiczowskiejw1855r
.w1855szkołachnaukępobierało
71755uczniów.Wzdecydowanejwiększościzakładównaukaodbywałasięwyłączniewjęzyku
polskim.Wpozostałych,językrosyjskibyłprzeważniewykładanyjakododatkowyjęzykobcy.
StreściwszypracęKucharzewskiego,przejdędoszerszejanalizyzawartościtejksiążki.
Należyzaznaczyć,żeniejestonałatwawlekturze,zewzględunadrobiazgowośćwywodu,częste
30
