Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrólestwoPolskiewokresienamiestnictwaIwanaPaskiewicza(1832-1856)...
wszystkozproboszczami
13
.Natomiastodsuniętozakonyodprowadzeniaszkół,anawetosoby
duchownepozbawionomożliwościprowadzenianaukiprzedmiotów,zwyłączeniemnauki
religii
14
.Przejawemnrusyfikacji”byłowprowadzenienaukijęzykarosyjskiegoorazwydruko-
wanieiupowszechnieniewKrólestwiepodręcznikahistoriiRosji,nsyntezymającejstanowić
podstawęmateriałowądlapolskichnauczycielihistorii”
15
.Zdrugiejjednakstrony,specjalny
Komitet,powołanyw1835r
.przezRadęWychowaniaPublicznego,wykazałtroskęoszkolnictwo
elementarnewjęzykupolskim,rekomendującwydrukowaniedrugiegowydaniaelementarza
16
.
Niektóre,utożsamianezepokąpaskiewiczowskądziałania,zmierzającedouporządkowania
systemuoświatowego,jaknp.obowiązeknoszeniamundurów,wprowadzonodoszkółwokresie
sprawowaniafunkcjiministraprzezStanisławaGrabowskiego
17
.Szkolnictwośredniepo1833r
.
dzieliłosięnakierunekfilologicznyirealny.Opłatyzauczęszczaniedogimnazjumfilologicznego
byłyod1845r
.kilkakrotniewyższeodopłatdlaszkółrealnych.Bezwątpieniabyłtosystemsprzy-
jającyutrzymaniustanowejsegregacjimłodzieżypodwzględemwykształcenia.Zróżnicowanie
wedługstanówzniosłydopieroreformyprzeprowadzoneprzezWielopolskiego.
Nawetbezpośredniepodporządkowanieod1840r
.szkolnictwawKrólestwiePolskimrosyj-
skiemuMinisterstwuOświaty—stanowiąceoczywistyprzejawograniczaniaodrębnościKróle-
stwa—nieskutkowałonasileniemtendencjinrusyfikacyjnych”
.Wzmniejszonychcodoliczbyklas
gimnazjach(z8do7klas),liczbagodzinprzeznaczonychnalekcjejęzykarosyjskiegołączniezwy-
kłademliteraturyrosyjskiejprzeciętniespadłazponad5godzindomniejniż5godzintygodniowo
(wliczbachbezwzględnychz42godzintygodniowołączniewewszystkichklasachdo33godzin)
18
.
Nieulegawątpliwości,żewładzeoświatowewRosjidążyły—poprzezstworzeniesystemu
oświatykontrolowanegoprzezpaństwo—dozachowaniaspołecznegostatusquo,czylisystemu
stanowego.Trudnowtymmiejscumówićonreakcji”
.PodobnerozwiązaniazastosowanowKróle-
stwiePolskimwepocepaskiewiczowskiej,jednakniewłaściwajestinterpretacjatychzmianjako
nkasacji”modeluoświatyzapoczątkowanejprzezKEN.Istotąsystemuoświatyfunkcjonującego
wPolscepo1773r
.byłoistnieniehierarchicznejstruktury,podlegającejpaństwu,aniezakonom,
oraznauczaniewduchukoncepcjiLocke’a,zjęzykiempolskimjakowykładowym
19
.Szkolnictwo
wepocepaskiewiczowskiejspełniałowszystkiepowyższekryteria.
13
M.Rutkowski,Weryfikacja…,s.26.
14
Ibidem,s.28;A.Massalski,Wstęp,[w:],idem,NauczycieleszkółśrednichrządowychmęskichwKrólestwiePolskim
1833-1862:słownikbiograficzny,Warszawa2007,s.17.
15
16
M.Rutkowski,Weryfikacja…,s.34.
Ibidem,s.34.
17
R.Czepulis-Rastenis,Szkolnictwo,[w:]PrzemianyspołecznewKrólestwiePolskim1815-1864,red.W
.Kula,
J.Leskiewiczowa,Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk1979,s.180.
18
A.Massalski,Nauczyciele...,s.28.
19
nWszelkiewychowaniemłodzieżyobywatelskiejnależydorząduistosowanebyćpowinnodokonstytucjikra-
jowej”
,H.Kołłątaj,StanoświeceniawPolsce,cyt.za:A.Jobert,KomisjaEdukacjiNarodowejwPolsce(1773-1794:
jejdziełowychowaniaobywatelskiego,Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk1979,s.114.
34
