Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przedśmiertnedrgawki?JeśliprzyjrzymysięGauchetowskiejtezie
o„wyjściuzreligii”nawetwjejnajbardziejzwięzłym
sformułowaniu,zauważymy,żedoskonalegodzionaobiestronytego
sporu:
Głosiona,żemimoprzetrwaniakościołówiciągłegoutrzymywaniasięwiary
życiowatrajektoriażywiołureligijnegownaszymświeciezasadniczodobiegła
końca,aniezwykłaoryginalnośćZachodupoleganatym,iżdokonałosiętam
powtórnewłączeniewobrębludzkichdziałańiwięziżywiołusakralnego,który
odzawszekształtowałistotyludzkieodzewnątrz.Jeślimamytudoczynienia
z„końcem”religii,niejesttokoniecpolegającynazanikuwiary,lecz
naprzemianieludzko-społecznegouniwersum,dokonującejsięnietylepoza
religią,cowoparciuoniąipoprzezcałkowiteodwróceniepierwotnejreligijnej
logiki[14].
Gauchetdoznudzeniabędziezatempowtarzałwpolemikach
zkolejnymiprzeciwnikami,żeniechodzimuo„koniecreligii”
wsensiezniknięciawiaryikościołówaniodowodzenie,że–
nabardziejkonkretnympoziomie–chrześcijaństwowEuropie
skazanejestzracjiswojegohistorycznegorozwojunapowolną
śmierć.Jegozdaniemanipojęcie„sekularyzacji”,anibardziej
pasującedofrancuskiego,czyszerzej:katolickiegokontekstupojęcie
laicyzacjinieoddajenaturyglobalnegoprocesu,zktórymmamy
doczynienia:
Wyjściezreligiinaswymnajgłębszympoziomieoznaczaprzemianędawnego
żywiołureligijnegowcośinnegoniżreligia.Dlategowłaśnieodrzucamtakie
kategoriejak„laicyzacja”czy„sekularyzacja”.Nieoddająonebowiem
niezwykłejwagicałegoprocesu.Wartozauważyć,żeobatepojęcia
sąpochodzeniakościelnego.Wynikajązpodjętegoprzezkościelnąinstytucję
wysiłku,bydokonaćsamookreśleniaprzezkontrast.Oznaczającoś,coniejest
kościelnelubzostajeusuniętespodjurysdykcjiKościoła.Wefekcieobapojęcia
obciążonesązasadniczymograniczeniem:sąjedyniewstaniezwrócićnaszą
uwagęnazjawiskowyswobodzeniasięświataludzkiegospodprawodawczych
wpływówżywiołureligijnego.Tymczasemgratoczysiętuozupełnieinną
iznaczniewyższąstawkę:oprzemodelowaniecałościludzkiegoświataprzez
ponownewchłonięcie,całkowitąprzemianęirozwinięcierazjeszczetego,
coprzezcałetysiącleciaprzybierałopostaćreligijnejInności[15].
ZdrugiejstronyjednakGauchetniejestteż–choćpowyższe
