Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czymjestrewolucja?Jakuchwycićjejistotę?Czydojej
zrozumienianajbardziejprzybliżająnasbadaniadotyczące
okoliczności,któreuczyniłyjąmożliwąiprzygotowałyjej
nadejście?Amożewięcejświatłanatozagadnienierzucają
studianadsamymmomentemeksplozji,wktórym
uczestnikomwydarzeńztwarzyopadająmaski,
anamiętnościtłumuzostająspuszczonezłańcucha?
I,cobyćmożejeszczeważniejsze,kiedywłaściwie
rewolucjasięrozpoczyna–akiedykończy?
Pytaniategorodzajuzadajemysobieconajmniejodczasu,kiedynasz
zachodniświatdoznałowegofundamentalnegoporuszenia–poruszenia
fundamentów–którenazywamynowoczesnością.Niepokoiłyonerównież
głównegobohaterategonumerunaszegopisma–AlexisadeTocqueville’a.Ten
potomekfrancuskiejrodzinyarystokratycznejwłaściwiecałeżyciespędził
wcieniurewolucji1789rokuorazczasuTerroru,jakiponimnastąpił.Naskutek
gwałtownychrewolucyjnychwydarzeńojciecAlexisa,hrabiaHervé
deTocqueville,miałposiwiećwjednąnoc.Napoddaszuniewielkiego
rodzinnegozamkuzachowanorównieżzdewastowanyprzezrewolucjonistów
gołębnikjakogorzkieme
mentoowychturbulentnychdni.Wewszystkich
gwałtownychprzewrotachfrancuskiegożyciapolitycznego,którychdoświadczył
jakoobywatellubjakopolityk–wrewolucjilipcowej1830roku,wrewolucji
roku1848,wreszciewprzeprowadzonymprzezLudwikaNapoleonawgrudniu
1851rokuzamachustanu–AlexisdeTocquevillewidziałmniejlubbardziej
odległeechatejpierwszej,„prawdziwej”rewolucji.Chociażpozostawała
nieprzenikniona,jednegoautorOdemokracjiwAmerycebyłpewien:
wzbiorowejwyobraźniEuropyrozcięłaonaczasnadwieczęści.Zjednejstrony
wyznaczałakoniecświata,którybezpowrotnieodszedłwprzeszłość;świata,
wktórymspołeczeństwobyłozorganizowanehierarchicznie,wokółpionowejosi,
władzazaśpochodziłaodBoga.Zdrugiejstronytworzyłapodwalinyświata
nowego,któregozałożycielskimdogmatembyłapowszechnarówność,wktórym
społeczeństwobyłozorganizowanewokółosipoziomej,awładzapochodziła
odludu.SamTocquevillezaś–zbytmłody,bynależećdopierwszegoświata,
alezastary,abybezważnychzastrzeżeńwybraćtendrugi–żyłniejako
wrozstępiepomiędzynimi.
Owszem,skłaniałsiękudemokracji,adługofaloweskutkirewolucjiuznawał
zadobroczynne,oczymczytelnikprzekonasiędziękilekturzepomieszczonych
