Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odstronyosobowejgrzechprzejawiasięwobumieraniu
uczuć,rozpadziemyślinaliteryalfabetu,dezintegracji
wewszystkichsferachducha,opętaniuprzezszczegół.
ObrazujegouśmiechGiocondywystępny,sceptyczny,
dwulicowy;wyrażający„wiemswoje”.Awięcczyje?
„Wistocietouśmiechgrzechuczytamywopusmagnum
Florenskiegopokusy,czaru,uśmiechrozwiązły,
podniecający,niewyrażającyniczegopozytywnego(natym
właśniepolegajegotajemniczość!)pozajakimśzmieszaniem
wewnętrznym,jakimśwewnętrznymzamętemducha,ale
takżebrakiemskruchy”(Filaripodporaprawdy,przeł.JacekChmielewski,
s.145).DuszaGiocondyduszaZachoduulatuje,wymykasięsamejsobie,
niebardzowiadomo,gdzie.Najejmiejscewchodząbezosobowemechanizmy.
Psychologowiezajmującysiępreparowaniemnowoczesnejduchowości
towgruncierzeczy„prostytutki”zapieniądze,mówipop,gubiąsiebieiinnych.
TeoretycznepodstawygrzechustworzyłafilozofiaKanta,„całautkana[...]
ztajemniczychuśmiechów,dwuznacznegoprzenikaniasię»tak«i»nie«.Ani
jednopojęcieniewydajezsiebieczystegotonu,onetylkojęczą.Wrzeczysamej
systemKantowskitosystemgenialnygenialniejszyodtego,cobyło,jest
icobędzie[...].Natympolegajegodiabelstwo.Kanttodiabeł”(PawełFlorenski,
podajęza:NataliaBoniecka,РусскийФаустXXвека,s.279).
KantzgodniezlogikąFloreńskiegobyłwięcdiabłem.Czybyłrównież
zgodniezsamąaberracjąŻydem?Nawetjeślinimniebył,tomógłsięnim
stać.Żydzizawdzięczająto,kimsą,tradycji.Tacyscil.tacybyli,gdyżjużich
niemaŻydzireligijni,alenieŻydzioświeceni.Tymikołujebies.Żydzi
oświecenitopospołukomuniściiliberałowie,awangardapostępu,wyznawcy
Kościoła„wiecznegopokoju”.Szukajązbawieniawdostatkuimaterializmie,
naznaczającswymidążeniamicałąwspółczesnąepokę.Wykorzenieni,poruszają
sięwtymświecieswobodnie,szybko,bezzobowiązań.Niszcząwszystko,
costajewpoprzekichstarań.BógmyśliFloreńskistanowidlanichrelikt
wstydliwejprzeszłości,niejestteżżadnymograniczeniem,prędzejobciachem,
cepelią.WtymsensiemordyrytualnereligijnychŻydównachrześcijanachmoże
sympatyczneniebyły,natomiastjakotakiewpełnizrozumiałe,skorostanowią
elementichmistycznegoodczuwaniasacrum.Wtedyteżpadajątestraszne,
odrażającesłowa:„Przyznaję,Żydzichłepczącykrewmiowielebliżsi
odtych,którzytegonierobią[...].CipierwsitoŻydziprawdziwi,drudzy