Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RaimonPanikkar
HYMNPOCZĄTKU.
KOMENTARZDOHYMNURVX,129
(NASADIJA-SUKTA)
Wizjategohymnuwypływazgłębokiegowgląduwmisteriumrzeczywistości.Jako
owocdoświadczeniamistycznego,któredaleceprzekraczagranicelogicznego
myślenia,jestonpieśniąreligijną–botylkowmuzycelubpoezjizawrzećmożna
takieprzesłanie–pieśniąprzywołującąwewspaniałychwersachPierwotną
Tajemnicę,któraniedajesiępomieścićwżadnychkategoriach,ludzkichczy
boskich.Hymnten,próbującjązgłębić,nietworzysystemudoktrynalnego,lecz
znajdujeśrodkiwyrazuwróżnorodnychobrazach,wszystkieodnosząc
dopojedynczegowglądu.Wistocieosiągawtensposóbniezwykłąspójność,
widocznąjednakwyłączniedlaumysłukontemplacyjnego;wprzeciwnymrazietekst
tenmożesięzdawaćalbosynkretyczny,alboagnostyczny,jaktwierdząniektórzy
komentatorzy.
Przedewszystkim,niemamytudoczynieniazkosmogoniąwujęciuczasowym,
zopisempoczątkówstworzenia,anizontologicznąteogonią,aniteżzdziejami
powstawaniabogówczynawetBoga.Niejesttoopiskolejnychetapów,przezktóre
przeszedłświat.Punktemwyjściategohymnuniejestmyślenieprzyczynowe,
poszukująceprzyczynyistnieniaświata,Bogaczybogów,leczraczejintuicyjnawizja
całości.Chodzituoprzekaznieinformacji,leczświadomościmistycznej,która
przekraczanawetnajostrzejszegranicewyznaczoneprzezludzkiumysł:między
Bogiemistworzeniem,BytemiNiebytem.Hymntenstanowipróbęwyrażenia
wgląduwjednośćrzeczywistości,doświadczanejjakojednośćtakdalece,żenie
potrzebujehoryzontuczegośnierzeczywistego,jakiegośprzekraczającegojąprocesu
myślowego,abymogłajawićsięrzeczywiściejakocałość.Jednośćtajesttak
radykalna,żeprzekraczakażderozróżnienie;jestonaniemożliwym
dowypowiedzeniaanidopomyśleniaprocesem,którywnajwyższejprostocie
„widzi”wszystko,cojesticzegoniema.Niejestonabynajmniejdźńaaną,wiedzą,
leczniewiedząipytaniem.Jednośćtaniejestwidocznawjakimśhoryzoncieczy
najakimśtle.Wszystkojestwniąwłączone,wszystkojestsamymhoryzontem.Nic
nieograniczajejpowszechnościaniteż,swojądrogą,jejkonkretności.
Wersetpierwszyprowadzinaswprostdosednatajemnicyiskładasięzsekwencji
pytań.Anipotwierdzenie,anizaprzeczenieniesązdolneunieśćwagiostatecznego
misterium.Tylkootwartośćpytaniamożeogarnąćto,conaszemyślenienieledwie
obejmuje.Absolutniejestanirealny,aninierealny,anibytem,aniniebytem,azatem
anijest,aniniejest;taapofatykajestcałkowitaizagarniawszystko,włączniezsamą
sobą:„ciemnośćspowiłaciemność”.
BytjakiNiebyt,Absolut(czyliOstateczność)jakiPoczątek–sątopojęcia
