Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SEKCJAA–GENETYKAMOLEKULARNA
A1StrukturaDNA
Zagadnieniakluczowe
Nukleotydy
Polinukleotydy
DNA
Podwójnahelisa
Komplementarne
parowaniezasad
DNAjestpolimeremzbudowanymzłańcuchów
monomerównukleotydowych.Każdynukleotyd
zawieracukier,zasadęigrupęfosforanową.Cukrem
jest2’-deoksyrybozazawierającapięćatomówwęgla
oznaczanych1’(jeden-prim),2’itd.Istniejącztery
typyzasad:adeninaiguaninamająpodwapierścienie
węglowo-azotoweisąpurynami;tyminaicytozynamają
pierścienieisąpirymidynami.Zasadysąpowiązane
zwęglem1’deoksyrybozy.Cukierpluszasadatworzą
nukleozyd.Nukleotydmajedną,dwielubtrzygrupy
fosforanowepowiązanezwęglem5’cukru.Nukleotydy
występująjakoindywidualnecząsteczkilubwformie
spolimeryzowanejwstrukturachDNAiRNA.
Połączonenukleotydytrifosforanowezczterema
zasadamitworząłańcuchypolinukleotydoweDNA.
Podczaspolimeryzacjidwiegrupyfosforanoweodpadają
inukleotydywiążąsięzapomocąpozostałychtakich
grup.Wiązaniefosfodiestrowepowstajemiędzygrupą
fosforanową5’jednegonukleotyduigrupąhydroksylową
3’nukleotydunastępnego.Polinukleotydmawolną
grupęfosforanową5’najednymkońcu(zwanym
końcem5’)orazwolnągrupęOHnadrugim(zwanym
końcem3’).Kolejność(sekwencja)zasadkoduje
informacjęgenetycznąodczytywanąwkierunku:5’→3’
.
Polinukleotydysąbardzodługie.Mogąmieć4nsekwencji.
CząsteczkiDNAskładająsięzdwóchnici
polinukleotydowychsplecionychzesobąwformie
podwójnejhelisy(in.spirali).Trzoncząsteczkitworzą
połączeniacukruzgrupamifosforanowymi.Zasady
zwróconesądowewnątrziułożonewstosjedna
naddrugą.Łańcuchy(nici)polinukleotydowemają
przeciwnezwroty(sąprzeciwbieżne).Podwójna
helisajestprawoskrętnazpełnymskrętemo3600
co10zasad.Whelisieznajdujesiębruzdawiększa
wchodzącawinterakcjezbiałkamiorazbruzdamniejsza.
ZidentyfikowanoteżwariantystrukturDNAzawierających
ZDNAzhelisąlewoskrętną.
Podwójnąhelisęstabilizująwiązaniawodorowemiędzy
zasadamidwóchnici.Dostępnaprzestrzeńmiędzyniciami
ograniczainterakcjezasadwtakisposób,żepuryny
