Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
TomaszWiślicz
negopunktuwidzeniaszczególnieznaczącejestwichprzypadkucałkowite
wyparciekategoriiprzypadku:wteoriachspiskowychnicniedziejesię
bezpowoduibezcelu,wszystkiewydarzeniasąrealizacjąjakiegośplanu.
Skoronapierwszyrzutokaniewidaćsensuwydarzeńiniemadowodówna
spisek,toznaczy,żemamydoczynieniazespiskiemwyjątkowoperfidnym
idobrzezakonspirowanym.Naswójsposóbjesttopowrótdohistoriografii
przednowoczesnej,równieżnieuwzględniającejmożliwościprzypadku,ale
odnajdującejsensdziejówraczejwboskiejopatrznościniżwplanachtajnych
sprzysiężeń.Zprzypadkowościądziejówhistoriografiawydarzeniowamiała
zresztązawszeproblemychoćbydlatego,żekonstruującswojąnarrację,jej
podstawowyzrąbopierałanazwiązkachprzyczynowo-skutkowychpomię-
dzyułożonymichronologiczniefaktami,więcdoszukiwaniesięniezawsze
oczywistychpowiązańmiędzynimistawałosięprofesjonalnąumiejętnością
historyka,którywdodatku—wedleklasycznychzasadkrytykiźródeł—
powiniensobiezawszezadawaćpytanieflCuibono?”.
Spojrzenienahistorięprzezpryzmatteoriispiskowejdajepoczucie
zrozumieniaprawdziwegosensuwchaotycznymzbiorzefaktów,które
dostarczająmedia,pozwalarównieżnałatweodrzucenieinterpretacjihi-
storycznych,którezwyklenieodznaczająsiętakidealnąprostotąjakteorie
spiskowe,awdodatkunierzadkosąsprzecznemiędzysobązpowodów
zrozumiałychtylkodlaspecjalistów.Konsumentteoriispiskowejodnosi
równieżwrażenie,żeposiadłgłębokiezrozumienierzeczywistościidotarł
doabsolutnejhistorycznejprawdy.Ajakjąrozpoznać,skorosamihistorycy
mająproblemyzjejustaleniem?Oczywiściepoprzezjejrewizjonistyczny
charakter.Jaktozwięźleujmujejedenzserwisówinternetowychpropagują-
cychteoriespiskowe:flThetruthisthetruth,andisnotnecessarilypolitically
correctorsociallyacceptable.Asamateroffact,thetruthisbynomeans
politicallycorrectorsociallyacceptable”12.
Fakt,żeteoriaspiskowajestzbudowanawopozycjidouznanejwiedzy,
dodajejejwyznawcypoczuciaelitarności:niezależnieodtego,jakpopularna
byłabydanateoria,jejzwolennicybędąpodkreślaliswojąwyjątkowość
wodróżnieniuodtych,którzynieposiedliowegopoziomuzrozumienia
świataiwciążpozwalająsięoszukiwaćprzezoficjalnemediaczynaukę.
Wyznawcyteoriispiskowychukulinawetneologizmsheeple(odsheepipeo-
ple)naokreślenietych,którzyniepodzielająichsłusznychpoglądów(sheeple
dałobysięprzetłumaczyćnapolskijakoflludzkatrzoda”
,choćwanalogicz-
nymrozumieniustosujesięwPolscenazwęfllemingi”).
calypticVisionsinContemporaryAmerica.Berkeley—LosAngeles—London2003;M.Fenster:
ConspiracyTheories:SecrecyandPowerinAmericanCulture.(2poszerzonewydanie)Minneapo-
lis—London2008.Opolitycznychaspektachteoriispiskowej:J.Jamin:L!imaginaireducomplot.
Discoursd!extremedroiteenFranceetauxEtats-Unis.Amsterdam2009.
12htp://www.truthism.com/(dostęp:29.03.2014).
