Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tragizmpolitykimiędzynarodami
Politycznyidealistapotępizarównotych,którzypragnęliporo-
zumieniazNiemcamidlauniknięciawojny,jakitych,którzydla
jejwygraniagotowibylinasojuszzSowietami.HansMorgen-
thaupiętnowałtegotypumoralnyperfekcjonizmjakoobłudną
metodęmierzeniasięzproblemamipolitycznymiinsubtelną
formąniepozbawionegosumieniaegotyzmu”
.nPerfekcjonista,
odmawiającdziałaniapolitycznegoztegopowodu,żejestono
sprzecznezpoczuciemsprawiedliwości,wymieniajedynieślepo
jednąniesprawiedliwośćnainną,byćmożenawetgorszą.odma-
wiawyborumniejszegozła,ponieważwogóleniechceczynićzła.
Niemniejjegoosobistepowstrzymaniesięodczynieniazła(ł)
niewpływawnajmniejszymstopniunaistnieniezłanaświecie,
ajedynieniwelujemożliwośćrozróżnianiaróżnychpostacizła.
Wtensposóbperfekcjonistastajesięostatecznieźródłemwięk-
szegozła”78.
BardzopodobnieoceniałtakąpostawęStanisławStomma.
nCzęstotrzebawybieraćmiędzymniejszymiwiększymzłem-
pisał.-Możnawtedywimięmaksymalizmumoralnegoumyćręce
inieskalaćsiędecyzjąnarzeczczegoś,coniejestdobre,alewten
sposóbmożnadopuścićwiększezło.Takipozornymaksymalizm
moralnyjestobłudny.Jesttołatwafrazeologiczna»angelologia«.
Wkażdymprzypadkuwymagaćnależypowzięciaświadomej
decyzji,aniewymigiwaniasięprzedrzeczywistością.»Pozyty-
wizm«każewidziećkleszczekoniecznościzaciskająceżycieinie
pozwalauciecwobłoki.Gdydowyborujestmniejszelubwiększe
zło,każezpełnąodpowiedzialnościąwybraćzłomniejsze.Czy
takapostawaniejestmoralniejszaod»angelizmu«,któryuchyla
sięododpowiedzialności?”79.
JeżeliCarrniepotrafiłwskazaćwłaściwegowyjściaznkry-
zysudwudziestolecia”
,tojednakprzenikliwiezanalizowałjego
względempolitycznym”;M.Weber,Politykajakozawódipowołanie,dz.cyt.,
s.104(wyróżnienieworyginale).
78H.Morgenthau,ScientifcManVersusPowerPolitics,Chicago1946,s.202.
79S.Stomma,Pismawybrane1931-2003,tomII,Kraków2017,s.249.
XXVII
