Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanSadkiewicz
uwarunkowania.Dostrzegałnkleszczekonieczności”
,próbował
kształtowaćumiejętnośćpodejmowaniaświadomychdecyzji,
uważałpolitykęmiędzynarodowązadziedzinęrealnych,anie
wydumanychkonfliktów,wobecktórychniedasięuciecodtrud-
nychkompromisów,ibliskibyłbymuzapewnepoglądTeodore'a
Roosevelta,żenmdłasprawiedliwośćniepopartasiłąjesttaksamo
złainawetbardziejszkodliwaniżsiłaoddzielonaodsprawiedli-
wości”80.Natymmiędzyinnymipolega-używającsłówCarra-
nzłożoność,barwnośćitragizmwszelkiegożyciapolitycznego”
.
AnalizaCarraniemożesłużyćnusprawiedliwieniu”drogido
wybuchudrugiejwojnyświatowej,alepowinna-pogłębieniu
zrozumieniasekwencjiprzyczyniskutków,któredoniejdopro-
wadziły.JakpisałKennethWaltz,wydarzenianasceniemiędzyna-
rodowejmożnawyjaśniaćnatrzechpoziomach:jednostkiinatury
ludzkiej,państwaispołeczeństwaorazsystemumiędzynarodowe-
go,ajednowymiarowewyjaśnienienigdyniebędziepełne81.Roz-
ważaniaCarrapoświęconebyływwiększymstopniupoziomowi
trzeciemu(defektomsystemumiędzynarodowegoustanowionego
popierwszejwojnieświatowej)idrugiemu(ideomdominują-
cymwdwudziestoleciumiędzywojennym)niżintencjomidziała-
niomjednostek.Nieoznaczatozdejmowaniaodpowiedzialności
ztych,którzywywołaliwojnę.Służyćpowinnoraczejlepszemu
zrozumieniutego,dlaczegoniepotrafionoichpowstrzymać.
Carrasprawapolska
Kontekstuhistorycznegoniesposóbpominąć,niemniejtonie
ondecydujeoznaczeniudziełaEdwardaHallettaCarra.Jak
odkrywałykolejnepokoleniabadaczypo1945roku,Kryzysdwu-
dziestolecia…madlarefleksjiopolitycewartośćponadczasową.
Brytyjczykowiudałosięsformułowaćdiagnozęstosunkówmię-
80Cyt.zaH.Kissinger,Dyplomacja,Warszawa1996,s.42.
81K.Waltz,Man,theState,andWar:ATeoreticalAnalysis,NewYork2001,s.12,
236-238.
XXVIII
