Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
się,czymjestkryzys,lubteżnaczympolegajegobrak,orazjakiemechanizmy
sprawiają,iżspołecznościniezawszemusząbyćwstaniekryzysu.Jesttojednak
takżeważnyprzyczynekdorefleksjiodwrotnej,czyliomechanizmachprowadzą-
cychdoniego.Pojawiająsięteżwtymtekścieteorieczypoglądy,któresądobit-
nymprzykłademświadczącymokryzysiesamejsocjologii.
Rozdziałpierwszypt.Historycznykontekstpowstaniairozwojusocjologiistano-
wiszczególnegorodzajuanalizęhistoryczno-socjologicznąostatnichtrzechstuleci,
którejzadaniemjesttakarekonstrukcjategookresu,abymożnabyłoewentualnie
wyodrębnićzciągówwydarzeńiprocesówte,któreświadczyłybyowystępowaniu
lubniewystępowaniukryzysuczyteżkryzysów.Ostatecznieprzyjąłem,żeintere-
sowaćmniebędątakiekategorie,jakkryzyscywilizacyjnyikryzysspołecznypoj-
mowanyjakozachodzącynapoziomieładuspołecznego.Wymagałotozebrania
izaprezentowaniamateriałuhistorycznegotak,abytakaanalizabyłamożliwa.
Zastosowałemtumetodę,którąnazwałemnmetodąrozumieniasocjologicznego
historii”,tj.próbowałemodtworzyćówczesnąperspektywęcywilizacyjną,stan
społeczeństwa,klimatiwarunkikulturowe,wmiaręmożnościspojrzećnanie
zwłaściwejichczasomperspektywy,ukazaćważnewydarzeniaspołecznenatle
faktówpozornieulotnych,imponderabiliówprzejawiającychsięwstylużycia,ro-
dzajuwyobrażeńspołecznych,typiewrażliwości,mentalnościitp.czynnikachhi-
storii.Metodarozumieniasocjologicznegohistoriioznaczatuzatemtakżewgląd
wodległeczasy,ichświatspołeczny,myśliigustaaktorówzbiorowości.Punktem
kluczowymtakiejanalizystałasiękategoriaładuspołecznegozjegowymiarami
kultury,strukturyspołecznej,ładuinstytucjonalnego,porządkugospodarczego
idemograficznego.
Jednakżenieprowadziłembadańocharakterzehistorycznym.Natychstro-
nachodwoływaćsiębędędopodstawowychdziełiautorytetówwdziedziniehi-
storii,traktującichustaleniajakowypowiedzisędziówkompetentnych,atakże
jakomateriębadawczą,analizowanązperspektywysocjologiiwiedzy.Powołam
sięnatwórcówuznanychśrodowiskowozaautorytety.Przeszłość,jejfaktyiwy-
darzeniasądlamniekonteksteminterpretacyjnym,aniezasadniczymprzed-
miotembadania.Tymostatnimjest,jakwyjaśniałem,kryzyscywilizacyjnyispo-
łeczny.Stądniezachodziłapotrzebawnikliwychstudiówźródłowychzdziedziny
historii.Przeciwnie,będęsięstarałkorzystaćzgotowychiuznanychopracowań,
którebudząmożliwienajmniejwątpliwości.Wątekhistorycznyzzałożeniama
charakterpodręcznikowegoszkicu.
Niesiliłemsiętakżenawłasneinterpretacjehistoryczne,niktpozasamym
środowiskiemhistorykówzajmującychsiędanymokresemniepotrafibardziej
prawdziwieosądzić,ktonajtrafniejinajwierniejrozumieprzeszłość.Oczywiście,
tocałkowitezaufaniedoopiniiśrodowiskowych,potwierdzanychnazwiskami
13
