Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
Tykoniusz,Księgareguł,KomentarzdoApokalipsy
(160-230)czyCyprian(ok.210-258).WKartaginieodbyłsięsynod
w216lub220roku.
RównocześnieprzedKościołemafrykańskimczasówTykoniusza
stawałyliczneproblemy,jakprześladowaniaczyróżneherezje:nChrze-
ścijaństwouproguwiekuIVprzeżywapoważnekonflikty,wktórych
uczestniczyłysetkitysięcy(jeśliniemiliony)ludzi,konfliktyoniezmier-
nejzaciekłościitrwałości.Kościołydwóchregionówzostałyrozbiteprzez
wewnętrzneschizmy,którychgenezasięgałaczasówprześladowań:wpół-
nocnejAfrycedonatyścistanęliprzeciwzwolennikomCecyliana,wEgip-
ciemelecjaniezwrócilisięprzeciwkonastępcombiskupaAleksandrii,
Piotra.Jeszczepoważniejszebyłyskutkikonfliktuocharakterzedoktry-
nalnym,zrodzonywAleksandriiarianizmspowodowałgłębokierozbicie
RozłamzwiązanybezpośredniozżyciemidziałalnościąTykoniusza-
-donatystybyłbardzobolesny-itopodwielomawzględami,azwiązany
niezróżnicamidogmatycznymi,leczpowstałynatleodstępstwodwiary
podczasprześladowaniachrześcijanwAfryce.AdalbertG.Hammantak
obrazowoopisujetragizmtegorozłamu:
JedynadatowanamozaikaAfrykipółnocnejpochodziz324roku,
zpierwszejbazylikizCastellumTingitanum(dawnymOrléansville,
adzisiejszymElAsnam).PrzedstawiaKościółwformielabiryntu,który
pokrywacałąziemię.Tennieskończonylabiryntścieżekcałegoświata
zbiegasięwcentrum,utworzonymprzezkwadrat,któregonazwęmoż-
naodczytaćwewszystkichkierunkach:SanctaEcclesia,ŚwiętyKościół.
Rysunektenwyrażadramatdonatyzmu,którypodzieliłAfrykę,wyraża
schizmę,ograniczającąsiędojednegozakątkaziemi,podczasgdyKościół
rozpościerasięwszędzie,nacałymświecie;ototemat,którybędziebez
DonatyścicieszylisięjednakwAfryce(alefaktycznietylkotam)du-
żympoparciem,zwłaszczawIVwieku,przedewszystkimwśródniższych
warstwspołecznych,aleteżwśródbogatychludzi(oczymmogąświadczyć
A.G.Hamman,ŻyciecodziennewAfiycePółnocnejwczasachśw.Augustyna;tłum.
M.Stafiej-Wróblewska,E.Sieradzińska,Warszawa1989,s.304.
