Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stronyjegoprzygotowaniamerytorycznego,leczodjegownętrzaistoty
powodującejumiłowaniewychowankairozbudzaniegowkierunkuaktyw-
nościnarzeczdziałańrozwijającychmiłośćdowłasnegokraju.
TakżeXIX-wiecznitwórcypedagogiki,myślącowychowawcydziecka
wwiekuprzedszkolnym,mielinauwadzepotrzebękształtowaniawnim
miłościdotego,cowiązałosięztradycjąikulturąpolską.Dlategowswoich
poglądachakcentowalikoniecznośćprzyjmowaniadopracywochron-
kachosóbwszechstronniewykształconych,awięctakżeznawcówhisto-
rii,geografiiijęzykanarodupolskiego;pedagogów,którzypotrafiąroz-
winąćdzieckowDharmonijnychwładzachduchowych”.Zcechistotnych
dlapracywychowawcym.in.AdolfDygasiński(1839—1902)iAnielaSzy-
cówna(1869—1921)akcentowalizmysłizdolnośćkrytycznejobserwacji12.
Możnauznać,żepedeutolodzy,myślącodziałalnościzdzieckiemwwieku
przedszkolnym,zwracaliszczególnąuwagęnacechycharakteruopiekuna
takie,jak:życzliwość,umiejętnośćokazywaniamiłości,miłeusposobie-
nie,stanowczośćikonsekwencjawpostępowaniuzwychowankiem.Wielu
teoretykówmiałoobawy,czyobcadzieckuosobapodołafunkcjom:opie-
kuńczej,wychowawczejidydaktycznej.Przykładowo,StanisławKarpowicz
(1864—1891)uważał,żetylkomatkamożejenależyciespełnić,gdyżjest
najważniejsząosobąwżyciumałegoidorastającegowychowanka.Zobser-
wacjibadaczawynikałojednak,żeniekażdamatkajestwzorowąopiekunką
inauczycielką.Chcącjejpomóc,określiłpodstawowezadaniawychowaw-
czezwiązanez:
rozwijaniemsamodzielnościdziecka,
przygotowywaniemwychowankadopracytwórczej,
kształtowaniemumiejętnościjegowspółżyciawgrupie,
rozwijaniemudzieckapozytywnegostosunkudoinnychludzi,
kształtowaniemwdzieckupoczuciaobowiązkuwobecobcychosób,
szczególnienajbardziejpotrzebującychwsparcia13.
Humaniścizdawalisobiesprawęzniskiegopoziomuwykształceniapol-
skichmatek(przedewszystkimkobietwiejskichirobotnic),awzwiązku
ztymtakżezichograniczonychumiejętnościpedagogicznych
14
.Karpo-
wiczpisał,żeDwychowaniejestsztuką”.Ten,ktosięjejpodejmuje,powi-
nienznaćnietylkorozwójpsychofizycznydziecka,alerównieżustalićcel
zmianmającychzajśćwjegoosobowościpodwpływemprocesuwychowa-
12A.Dygasiński:Listyonaszymwychowaniu.DSzkiceSpołeczneiLiterackie”.Kraków
1875—1876;A.Szycówna:Badanianaddziećmi.Warszawa1899.
13S.Karpowicz:Stanowiskomatkiwprzyszłejrodzinie.W:Idem:Pismapedagogiczne.
WstępR.Wroczyński.Wrocław1965.
14WychowaniewrodzinieodstarożytnościpowiekXX.Red.J.Jundziłł.Bydgoszcz
1994;G.Kempa:Edukacjadziewczątikobietśląskich(odkońcaXIXwiekudowybuchu
IIwojnyświatowej).Katowice1996.
24