Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Innowacjejakokategoriaekonomiczna
Powszechnieuznajesię,żepojęcieninnowacja”zostałowprowadzonedoeko-
nomiiprzezaustriackiegouczonegoJosephaAloisaSchumpeteranapoczątkuXXw.
(Courvisanos,2009).Jednakżezainteresowaniepostępemtechnicznymistniałojuż
wXVIIIw.,kiedytoklasycyekonomiidostrzegalikorzyścipłynąceznowychmaszyn
usprawniającychpracę,ajednocześniepodejmowalitematnegatywnegooddziaływa-
niapostępuwpostaciwypieraniasiłyroboczejprzeznowetechniki.Wtabeli1.1
przedstawionostanowiskauczonychodXVIIIdoXXw.wobecwynalazków,postępu
technicznegoorazinnowacji.
Tabela1010Przeglądmyśliekonomicznejtraktującejopostępietechnicznym,wynalazkach
iinnowacjachodXVIIIw0dolat700XXw0
AdamSmith
1723–1790
Jean-BaptisteSay
1767–1832
DavidRicardo
1772–1823
Autor
1
ZnaczącączęśćswojejpublikacjiAninquiryintothenatureandcausesofthe
wealthofnationsszkockiuczonyprzeznaczyłnaanalizęzjawiskapodziałupra-
cywgospodarce,uważając,żejesttojednazsił,któradeterminujebogactwo
kraju.Twierdził,żenarastającypodziałpracysprzyjapowstawaniunowych
wynalazków.Robotnicymogąsięskupićnawąskimzakresieprocesuproduk-
cyjnego,przezcosąmniejrozproszeniorazbardziejskłonnidozastanowienia
sięnadusprawnianiemswojejpracynaróżnesposoby,corodziokazjędo
nowatorstwa.Smithtraktowałwynalazkibardziejjakokonsekwencjeludzkiej
ciekawościiskupionejuwaginiżjakoefektzaplanowanychdziałańludzkiej
inteligencji.Pisał,żewynalazki(główniemaszyny)usprawniająiskracająpra-
cę,atakżeumożliwiająwytworzenietowaruprzymniejszymnakładziesiły
roboczej(Smith,1778).
FrancuskiekonomistawjednymzrozdziałówTraitéd’économiepolitique,ou
simpleexpositiondelamanièredontseforment,sedistribuentetseconsommentles
richessesprzedstawiłefektyekonomicznepłynącezwprowadzeniamaszyndo
produkcji.Pisałokorzyściach(bonsefets)wynikającychzkorzystaniaztych
urządzeń.Jednąznichjestfakt,żenowemaszynymusząbyćprzezkogoś
skonstruowane,cooznacza,żepowstająnowemiejscapracy.Cowięcej,dzięki
wynalazkomsątomiejscapracy,któredotejporynieistniały.Zaprzykład
podałwynalezieniedrukarni.Początkowopojawieniesiędrukuspowodowało
pozbawieniepracywielukopistów,jednakżeobniżeniekosztówprodukcjiksią-
żekskutkowałoichupowszechnieniemorazpojawieniemsięnowychzawodów
wprzemyśledrukarskim(np.introligator,księgarz,wydawca).Sayzwróciłrów-
nieżuwagęnakorzyścipłynącezinnowacjidlakonsumentów,takiejakniższa
cenaczylepszewykończenieproduktów(Say,1819).
UrodzonywLondynieuczonyniemiałjednoznacznegopodejściadowy-
nalazkówipostęputechnicznego.WOntheprinciplesofpoliticalecono-
myandtaxationpoświęciłjedenrozdziałnaprzedstawienie,wjakisposób
wprowadzeniemaszyninowychurządzeńdoprodukcjioddziałujenaefekty
gospodarcze.Zwróciłuwagęnawzrastającerównoleglezpostępemkapitali-
zmubezrobocieorazwypieraniesiłyroboczejprzezmaszyny.Jednocześnie
dostrzegał,żewypieranietonieodbywasięnatychmiast,wzwiązkuztym
możliwejeststopnioweprzenoszeniekapitałunarzecznowychrozwiązań
technicznych(Ricardo,1821).
Stosunekdopostęputechnicznego,wynalazkóworazinnowacji
2
