Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Genezaorazdefinicjeinnowacji
17
JohnStuartMill
1806–1873
KarlMarx
1818–1883
AlfredMarshall
1842–1924
Jean-Gabriel
deTarde
1843–1904
1
AngielskipolitologiekonomistawswoimdzieleOnlibertyzwróciłuwagę
naoryginalność,twierdząc,żejesttowartościowyelementwżyciuczłowie-
ka.Pisał:nwszystkieistniejącewartościowerzeczyowocemoryginalności”
(nallgoodthingswhichexistarethefruitsoforiginality”;Mill,1863,rozdz.
III.12).Wswoichesejachrozważałrolęwynalazkówwhandluzagranicznym.
Uważał,żewynalazki(maszyny)umożliwiającetańsząprodukcjędóbrna
eksportpowinnybyćutrzymanewtajemnicyprzedinnymikrajami,ponie-
ważtowynalazkistanowiąwtymwypadkuźródłoprzewagikonkurencyjnej
(Mill,1844,esejI).ZkoleiwPrinciplesofpoliticaleconomywithsomeoftheir
applicationstosocialphilosophypodkreślił,żepojawiającesięwynalazkinie
przyczyniąsiędopoprawyżyciacałegospołeczeństwa,lecztylkoniektórych
grup(Mill,1848).
UrodzonywTrewirzeuczonyrozpocząłpodrozdziałMaschinerieundgrosse
IndustriewksiążceDasKapital.KritikderpolitischenOekonomieodprzy-
toczeniasłówJohnaStuartaMilla:nwątpliwejest,żetechnicznewynalazki
rozjaśniącodziennytrudjakiegośczłowieka”(nEsistfraglich,oballebisher
gemachtenmechanischenErfindungendieTagesmüheirgendeinesmen-
schlichenWesenserleichterthaben”,Mill,1848).Tymsamymchciałukazać
negatywnąstronępostęputechnicznegowkapitalizmie.Marxzwróciłuwagę,
żepojawieniesięudoskonalonychmaszynprodukcyjnychsprawiło,wwie-
luwypadkachpracaniewymagajużodpracownikaogromnejsiłyfizycznej,
coumożliwiłopracęzarównokobietom,jakidzieciom.Wtymwypadku
mówiłomoralnejdegradacjispowodowanejprzezkapitalistycznewykorzy-
stywaniekobietidzieci(Marx,1867).Udoskonalaniemaszyniekstensywne
ichużyciewfabrykachspowodowało,żepracarobotnikastraciłaindywidual-
nycharakter,asamrobotnikstałsięjedyniedodatkiemdourządzeń.Przezto,
żeodpracownikówwymagasięjedynienieskomplikowanych,monotonnych
czynności,którychłatwomożnasięwyuczyć,ichwynagrodzeniepozwalatyl-
konautrzymaniesięprzyżyciu(Marx,Engels,1848).
Angielskiekonomista,pionierbadańnaddystryktamiprzemysłowymi,uwa-
żał,żekoncentracjawyspecjalizowanegoprzemysłuwokreślonejprzestrzeni
geograficznejułatwiawprowadzenienowatorskichrozwiązańdoprocesupro-
dukcyjnego.Skoncentrowaniegeograficznepozwalanaszybkąwymianępo-
mysłów,którewpołączeniuzinnymikoncepcjamimogąstanowićpodstawę
innowacyjnychrozwiązańzarównowsferzeprodukcyjnej,jakiwkontekście
zarządzaniaprzedsiębiorstwem(Marshall,1920).
Francuskisocjologuważanyzaprekursorabadańnaddyfuzjąinnowacji.Zaj-
mowałsięprzedewszystkimefektemdyfuzjiwynalazkówwspołeczeństwie.
Uważał,żejesttozjawiskowdużejmierzewyjaśniającespołecznezmiany.
Niepostrzegałwynalazkujakojedynejczynajwiększejsiłykształtującejzmia-
nywspołeczeństwie,aletwierdził,żewynalazekjestnbezpośrednim,deter-
minującymiwyjaśniającymczynnikiemsprawczym”(nlaforcedirectrice,
déterminante,explicative”,Tarde,1902).Twierdził,żedyfuzjawynalazków
następujepoprzezprocesimitacji.Podkreślałznaczenienowychtechnologii,
któreusprawniająiprzyspieszająprzepływnowychkoncepcjiipomysłów,co
jednocześnieprzekładasięnaprocesdyfuzji.
2