Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.Wielofunkcyjnarolainformacji
jestredukcjaniepewności”25.Niejesttoabsolutnacechadanegonośnika,ponie-
ważtensamsygnałwróżnychokolicznościachdostarczyćmożeodmiennejin-
formacji.
Współczesnateoriainformacjipozwalasformułowaćtrzypowiązanezesobą
koncepcjeinformacji.Pierwszanazywanasyntaktycznądotyczyilościinfor-
macji,jakamożebyćpotencjalnie,zpewnymprawdopodobieństwem,dostar-
czonaprzezsygnał.Druga,koncepcja,semantyczna,łączysięzeznaczeniem
orazzawartościątreściowąwiadomości,równieżwkontekścieprawdopodo-
bieństwajejdostarczenia.Trzeciakoncepcja,nazywanapragmatyczną,wartość
informacjiodnosidojejużytecznościdlaodbiorcywkontekściesytuacjidecy-
zyjnej(realizowanegocelu).
Ujęciasyntaktyczneorazsemantycznewszczególnysposóbzesobąpo-
wiązane.Dlaobupodejść,informacja,którądostarczasygnałs(cosymbolicznie
możemyzapisaćjakoinf(s)orazcont(s)),tomalejącafunkcjaprawdopodobień-
stwaotrzymaniategosygnału.Azatem:
inf(s)=–logp(s)orazcont(s)=1p(s).
(1.1)
Inaczejjestjednakinterpretowaneprawdopodobieństwootrzymaniasygna-
łup(s).Dlapodejściasyntaktycznegojesttoprawdopodobieństwotypowego
zdarzenialosowego,jakimbędzieotrzymaniesygnałus.Wujęciusemantycz-
nymjesttoprawdopodobieństwologarytmiczne,czylirelacjaliczbyopisów,dla
którychzdaniesjestprawdziwe,doliczbywszystkichmożliwychopisów.Tym
samymjestonouzależnioneod„bogactwa”używanegojęzyka.Funkcjęinf(s)
nazwaćmożnamiarązaskoczenia,cooznacza,żeimmniejprawdopodobnejest
otrzymaniedanegosygnału,tymwiększąinformacjęonniesieiwiększąnie-
pewnośćusuwa.Funkcjacont(s)jestnatomiastmiarąfaktycznejzawartościin-
formacji,czylioznaczaliczbęmożliwości,którądanainformacjapozwalaomi-
nąć.
Wtymnurciepróbdefiniowaniapojęciainformacjinajlepiejsprawdzasię
definicjaopartananegacji.Zgodniezniąprzezpojęcieinformacjirozumiemy
wszystkoto,coniejestmateriąlubenergią,czyliniejestfizycznymzasilaniem26.
Procesprzetwarzaniainformacjiwukładziemożebyćrozpatrywanyrównież
jakoprzesyłanieiprzetwarzanieinformacjiprzezpodukładyukładu.Kategoria
tamadwaaspektyobiektywny,gdzieinformacjaoznaczapewnąwłasność-
zycznąlubstrukturalnąobiektów,orazsubiektywny(kogniwistyczny),gdzie
informacjąjestto,coumysłjestwstanieprzetworzyćiwykorzystaćdowłas-
nychcelów.
25
G.Lisowski,Informacja,[w:]WielkaencyklopediaPWN,t.12,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa2002,s.126.
26
J.Gościńskidefiniujezasilaniejako„pewienczynnikmaterialny(lubenergetyczny)będący
albonośnikieminformacji,albotworzywemprzekształconymprzezukładlubsłużącymjako
środekdoprzekształceniainnychzasileń”.Por.J.Gościński,op.cit.,s.18.