Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
odprzestrzeni.Dlategoteżwiększośćdziałańczłowiekazawierawsobie
aspektprzestrzenny.Doświadczenieprzestrzennościjestpowszechne
istaleobecne,bowszelkiedoznanieipoznanieświatajestdoświadcze-
niemprzestrzennym.
Pomimotego,żeprzestrzeńjestjednymzpodstawowychelementów
naszejegzystencji(amożewłaśniedlatego),pojęcieprzestrzenijestjed-
nymznajbardziejskomplikowanychsłówjakieznanaszjęzyk.Wielejest
definicjiprzestrzeni,gdyżjestonarozmaiciedoświadczanairozumiana.
Wyraznprzestrzeń”posiadawieleznaczeńipojęciaznimzwiązanesą
bogatewnajrozmaitszekonotacje.Itakprzestrzeńmożebyćrozumiana
jakoabstrakcyjnaidea(przestrzeńmatematyczna),jakowłasnośćmaterii
(przestrzeńfizyczna),jakośrodowiskonaturalne,wykształconewokre-
ślonysposóbwtokuewolucji(przestrzeńprzyrodnicza,geograficzna),
awreszciemożebyćrozumianajakotwórludzki,antropogeniczny,kul-
turowyispołeczny,awięcwytworzonyprzezjednostki,grupyizbioro-
wościludzkie(przestrzeńspołeczna,kulturowa)[Jałowiecki1988:11].
DavidHarveywskazywałnatroistośćmożliwychsposobówrozumienia
przestrzeni:nJeżeliprzestrzeńtraktujemyjakoabsolutną,stajesięona
nrzecząsamąwsobie”
,istniejącąniezależnieodmaterii.Posiadawtedy
strukturę,pozwalającąnamszufladkowaćzjawiskalubjeindywiduali-
zować.Koncepcjaprzestrzenirelatywnejkażejąpojmowaćjakorelację
międzyobiektami,zachodzącątylkodlatego,żeteobiektyistniejąija-
kośsiędosiebieodnoszą.Przestrzeńmożepostrzeganajakorelatywna
jeszczewinnymsensie-wtymprzypadkumówięoprzestrzenirelacyj-
nej;przestrzeńtakajestpostrzegana,namodłęLeibniza,jakozawarta
wobiektachwtakimsensie,żeistnienieobiektumożnastwierdzićtylko
otyle,oilezawieraonireprezentujerelacjedoinnychobiektów”[Harvey
2016:175].Harveypodkreślał,żeprzestrzeńsamawsobieniejestani
absolutna,anirelatywna,anirelacyjna,alemożestaćsięjednąznich
alboteżwszystkiminaraz,zależnieodokoliczności,aproblemwłaści-
wejkonceptualizacjiprzestrzenirozstrzygapraktykaludzkichdziałań,
adecyzjaoposługiwaniusiętaką,anieinnąkoncepcjązależyodnatury
badanychzjawisk[Harvey2016:182-183].Przyczymzwracałuwagę,
żedlageografabadającegoprocesyspołeczno-polityczneużytecznewy-
dajesięprzedewszystkimpodejścierelacyjne,gdyżniedasięprzypisać
politycznychizbiorowychwspomnieńiwyobrażeńdojakiejśabsolutnej
przestrzenianizrozumiećichcyrkulacjiwoparciuoregułyfunkcjonu-
jącewczasoprzestrzenirelatywnej[Harvey2016:181-182].
12
