Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zaburzeniamowyijęzykawywołaneuszkodzeniamii/lubdysfunkcjamioun
17
wiek,wktórymdzieckopowinnoosiągnąćdanestadiumrozwoju.Przyjmuje
się,żerozwójkomunikacjijęzykowejrozpoczynasięokoło9./12.m.ż.itrwado
10./12.r.ż.Najbardziejdynamicznyrozwójjęzykaprzypadanaokresod18./24.
m.ż.do36.m.ż.Zmieniasięznaczącozasóbsłownikadziecka,stabilizujeforma
wyrazuijejzwiązekzeznaczeniem,aleprzedewszystkimdzieckoopanowuje
podstawysystemujęzykowego:fonologicznego,morfologicznegoiskładniowego.
[Zarębina,1965;Porayski-Pomsta,2007,2015].Formułowanierozpoznaniaafazji
dziecięcej-nabytejjestuzasadnionewwypadkudziecka,uktóregowkonse-
kwencjiuszkodzeniaOUNnastępujezahamowaniedalszegorozwojumowylub
teżjegoregres,czyliutratawcześniejnabytychjużumiejętnościjęzykowych.
Wydajesięwięc,żejesttomożliwewodniesieniudodziecka,któreukończyło
3.r.ż.Zkoleidopierookoło10.-12.rokużyciamożemymówićodojrzałym
posługiwaniusięmowąijęzykiem[Aichison,1991;Porayski-Pomsta,2007,
2015].Zatemwydajesię,żetenprógczasowymożnaprzyjąćjakopodstawędo
różnicowaniaafazjidziecięcejiafazjiosóbdorosłych.Należytujednakzaznaczyć,
żewniektórychpublikacjachpodkreślasięmożliwośćformułowaniadiagnozy
afazjidziecięcejdopieropoukończeniuprzezdziecko7r.ż.,przyjmująctenwiek
jakoczaszakończeniaprocesunabywaniajęzyka[Panasiuk,2008,Krajna,2009].
Oczywiścieimpóźniejwżyciudzieckanastępujeurazmózgu,tymbardziej
specyficzneiwybiórczepowstająuniegoobjawyzaburzeniamowyijęzyka,
stająsięstopniowocorazbardziejpodobnedozaburzeńrejestrowanychuosób
dorosłych.Jesttorezultatukształtowanejjużspecjalizacjifunkcjonalnejstruktur
mózgowych[Panasiuk,2008].
WlatachsześćdziesiątychXXwiekuZ.Kordylzaproponowałanowąnazwę
zaburzeńrozwojumowyudziecibędącychnastępstwemuszkodzeniaOUN:nie-
dokształceniemowyotypieafazji.Jesttookreślenieopisowe,leczdokładniej
oddajecharaktertegozaburzeniaioznacza:n[...]żeudanegoosobnikamowa
nieosiągnęławłaściwej,pełnejformy,zarazemjednaksugerujepewienstopień
jejrozwoju.Niemaonopejoratywnegoodcieniawłaściwegookreśleniu:niedoro-
zwój,leczprzeciwnie,zawieraelementpomyślnejprognozy,gdyżakcentpadatu
nafakttrwanianadalniezakończonegojeszczeprocesukształtowaniasięmowy.
Drugaczęśćokreślenia:otypieafazji,macharakteryzowaćstanmowydanego
osobnikaprzezwskazanienaistnieniepodobieństwdoafazjidorosłych”[Kordyl,
1968,42].Pierwszyczłonnazwyinformujeonieukończonymudzieckarozwoju
mowy.Druginawiązujedoówczesnegostanubadań,którywskazywałnapełne
podobieństwoobjawówzaburzeńudziecidoobjawówrejestrowanychwafazji
osóbdorosłych.Współcześniejednakuważasię,żenobjawyafazjiudziecimają
charakteruogólnionyiniespecyficznyzprzewagązaburzeńekspresjijęzykowej,
rzadkowystępująwyselekcjonowanetrudnościwrozumieniulubnazywaniu“
[Herzyk,1992,37].Terminniedokształceniemowyotypieafazjistosowanyjest
wpublikacjachm.in.U.ParoliJ.Panasiukioznaczanieprawidłowościrozwoju
