Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zaburzeniamowyijęzykawywołaneuszkodzeniamii/lubdysfunkcjamioun
25
Wliteraturzepoświęconejzaburzeniommowyudzieci,któresąnastępstwem
uszkodzeńidysfunkcjimózgowych,przedstawianesąbardzoróżne-niekiedy
skrajnieodmienne-koncepcjewyjaśniającepatomechanizmtychzaburzeń.Różnice
wynikająprzedewszystkimzfaktuprzyjęciaróżnychpodstawteoretycznych,meto-
dologicznychimałolicznych,niejednolitychpodwzględemwieku,charakteru
uszkodzeniairejestrowanychobjawówgrupdzieci,którebyłypoddanebadaniom.
Możnawyróżnićnastępującestanowiska.
1.Niedokształceniemowypochodzeniakorowego/otypieafazji/afazjadzie-
cięcawiążesięzorganicznymuszkodzeniemOUN.
Przezwielelatpoprzezanalogiędoafazjiosóbdorosłychuważałosię,że
uszkodzeniadolnejczęścitrzeciegozakrętuczołowegotylnegopółkulilewej
(dominującej),zwanejokolicąBroca-powodujeniedokształceniemowypocho-
dzeniakorowegootypieruchowym(motorycznym,ekspresywnym).Natomiast
uszkodzenietylnejczęścizakrętuskroniowegolewego,zwanejokolicąWernickego
-powodujeniedokształceniemowypochodzeniakorowegootypiesłuchowym
(sensorycznym,percepcyjnym)[Łuria,1967;Walsh,1998].
Współczesnebadanianeurobiologiczneineuropsychologicznepokazują,żestan
wiedzynatematzależnościmiędzymózgowąorganizacjąmowyajejrozwojem
znaczniesięrozszerzył.Jednocześniejednakbrakwciążpewnychijednoznacz-
nychdowodówprzekonującychdosłusznościjednejteorii[Herzyk,1993].
Głównymiargumentami,któreprzemawiajązasłusznościąkoncepcjidowo-
dzących,żeniemożnaprowadzićprostejzależnościpomiędzyzaburzeniami
występującymiudzieciarejestrowanymiudorosłych,są:
-odmiennośćfunkcjonowaniamózgurozwijającegosięidojrzałego.
Jejprzejawemjestwiększaudzieciplastycznośćneurobiologicznaifunk-
cjonalnamózgu.Dlategoteż,udziecinastępujeszybszaipełniejszaremisja
mowywprzypadkuafazjidziecięcejipełniejszeprzejmowaniefunkcjiobsza-
rówuszkodzonychprzezobszarynieuszkodzone[Dilling-Ostrowska,1982;
Herzyk,1993;Maryniak,2000];
-odmiennośćobjawówidynamikizaburzeńafatycznychudzieciidorosłych.
Niektórzybadaczetwierdzą,żekorowezaburzeniamowyudziecisąnaj-
prawdopodobniejwynikiemjednoczesnegouszkodzeniawobupółkulach:pra-
wejilewej,gdyżwłaśnieobustronnalokalizacjauszkodzeniautrudnia,anie-
kiedyuniemożliwiakompensację[Kowszykow,1985].Innibadaczerosyjscy
jakoprzyczynętychzaburzeńwskazująrównieżogniskoweuszkodzenialub
niedorozwójpółkulmózgowych,aprzedewszystkimichtrzeciorzędowych
strukturkorowych[Łałajewa,1999].Niepotwierdzająsięjednakdoniesienia
omożliwościachdosłownegotransferufunkcjizjednejpółkulidodrugiej
ubardzomałychdziecinp.wnastępstwiehemisferektomii.Właściwszym
wydajesięwyjaśnieniewskazującennazmianyadaptacyjne,możliwedzięki
większejplastycznościrozwijającegosięmózgu”[Mroziak,1992,33].
