Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Społeczno-wychowawczaprzestrzeńszkoły
jejfunkcjonowania,formalnychstrukturachiwyobrażeniachdotyczących
pełnionychwprzestrzeniszkołyrólspołecznych,mechanizmachkontroli
szkolnejprzestrzeni,sformalizowanychrelacjachzeświatemzewnętrz-
nym.Centralneusytuowaniekształceniaiwychowaniawgrupieinstytu-
cjonalnychcelówszkołysprawia,żeszkołapostrzeganajestnietylkojako
przestrzeńspołeczna(którąmożebyćdladzieckatakżepodwórkoosiedlo-
we,molo,skwerczydzikieboisko),lecztakże,amożeprzedewszystkim,
jakointeraktywnaprzestrzeńspołeczno-wychowawcza.
PrzestrzeńtęAndrzejJanowskinazywateatremżyciaszkolnego18.Na-
wiązaniedoperspektywygoffmanowskiejpodkreślaspecyfikęukładu,
wktórymaktorzy-uczniowie,nauczyciele,rodziceiadministracyjno-
technicznypersonelszkoły-określająprzestrzeńisytuację,wjakiejsię
znaleźli,subiektywnieodnoszącsiędooferowanychimprzezinstytucję
celów,programówitreścidziałania,struktur,regułiukładów,wramach
którychprzyszłoimdziałać,jakrównieżzewnętrznieokreślanychwzor-
cówról,którepełnią.Podejmowanieisposóbpełnieniarólszkolnychmają
kontekstsytuacyjnyisąprzedmiotemnegocjacji,wtrakciektórejurucha-
mianajestklasycznatriadanprzyjmowanieroli-pisanieroli-pełnienie
roli”.Maskiposzczególnychaktorówsąkształtowaneiaktualizowanein-
formacjamiuzyskiwanymiodotoczenia,spełniającego,zdaniemAnzelma
Straussa,funkcjezwierciadła19.Istotnymelementemnpolerowania”tego
zwierciadłasąspołeczneobrazyreprezentowanychnaterenieszkołykate-
gorii(np.uczniów,nauczycieli,chłopców,dziewcząt,Polaków,Wietnam-
czyków,Ukraińców,Czeczenów)orazregułwyznaczającychichpowin-
nościiwzajemnerelacje.Założenialegitymizującewspomnianeoczeki-
wania,obrazyiregułykształtująsięwtokuhistorycznegoikulturowego
rozwojuspołeczeństwawyznaczającegoprzestrzenieszkołyiedukacji.
Społeczneramyfunkcjonowaniainstytucjiedukacyjnychsprawiają,że
-zdaniemBogusławyGołębniak-szkołapełnifunkcjędwojakiegoro-
dzaju:adaptacyjną-realizującącelespołeczne(np.kształtującąpostawy
społeczne,moralne,etyczne,kwalifikacjeogólneizawodowe)iwyzwala-
jącą-skupionąnacelachjednostkowych(jakdobroiszczęściejednost-
ki,jejzdrowie,samorealizacja).Podejmowanepraktykiedukacyjnepo-
winnyharmonizowaćobakierunkidziałań,godzącinteresyjednostkowe
ispołeczne20.Stanowiąonezespółprogramówidziałańwspomagających
18A.Janowski,Uczeńwteatrzeżyciaszkolnego,Warszawa:WSiP1995.
19A.Strauss,Zwierciadłaimaski,Wposzukiwaniutożsamości,Kraków:NOMOS2013.
20B.Gołębniak,Szkoławspomagającarozwój,w:Z.Kwieciński,B.Śliwerski(red.),Pe-
dagogika,t.II,Warszawa:PWN2004,s.99.
19
