Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zmianywładztwawrodzinie,któreprzechodziłowręcematki.Byłotowdużejczęści
pokłosieodchodzeniaabsolutnejwładzymonarchicznejnarzeczsystemudemokra-
tycznego30.
Wspołeczeństwieprzemysłowym,powyprowadzeniupozadomrodzinnydzia-
łalnościprodukcyjnej,którejniemalwcałościpoświęcałsięmężczyznaizktórejzo-
staławykluczonakobieta,zostałaonaprawiecałkowiciezwiązanaiuczynionaodpo-
wiedzialnązafunkcjonowanieprywatnejsferyrodzinyiobarczonaobowiązkamire-
produkcyjnymi,opiekuńczymiiwychowawczymiwstosunkudodzieci.Rolamatki
stawałasięważniejszaniżrolażony,amiejscegłowydomuprzejmowałarolamatki,
nietylkowwymiarzespołecznym,aletakżesymbolicznym.Razemzezmniejszaniem
sięumieralnościdziecizmieniałsięteżdonichstosunekemocjonalny.Stałysięone
wtensposóbwarteinwestowania,nietylkoemocjonalnego,aletakżeorganizacyjnego
iekonomicznego.Dzieciprzestawałybyćtylkoźródłemkorzyści,alewiązałysięzco-
razznaczniejszymikosztami.Pojawiłasięteżnowakategoriadzieciństwa,okresuży-
cia,zktóregozostaławykluczonapracazarobkowa.Taksięoczywiściestałowspołe-
czeństwacheuroamerykańskich31.
Wspołeczeństwietradycyjnymwrodzinachdominowałakontrolanieformalna,
którąsprawowałyrodzinywobecsiebie,bowiemdomyrodzinnebyłyotwarteido-
stępnedlainnych.Rodzinawindywidualistycznymspołeczeństwieprzemy-słowym
zostałauwolnionaodkontrolisąsiedzkiej,aprywatnośćstałasięwartością.Kontrola
nieformalnazostałazastąpionakontroląformalnąsprawowanąprzezpaństwo.Pole-
gałaonanaprzejęciuprzezpaństwowieludotychczasowychfunkcjirodziny,takich
jakprowadzenieprocesuedukacji,opiekanadchorymiistarymi,prowadzenieinter-
natówidomówopieki.Dziecizaczęłybyćtraktowanejakomaliobywatelemający
swojeprawa,zabezpieczoneprzezwłaściweustawodawstwo.Dzieciprzestałybyćwy-
łącznąwłasnościąrodziców32.
Wepoceponowoczesnej,któraprzypadanatrzyostatniedekadyXXwiekuilata
trzeciegotysiącleciamamydoczynieniazespołecznymizmianami,któremającha-
rakterwręczrewolucyjny.Dotyczytotakżeinteresującejnastutajrodziny,wktórej
następująniezwykledynamicznezmiany,będącewynikiemoddziaływaniaspołeczno-
kulturowegootoczeniarodziny,związanegozrozwojemnauki,aszczegól-nienauk
medycznych,upowszechnieniemnowoczesnychtechnologii,dominacjąracjonalno-
ści,indywidualizmu,pragmatyczności,konsumpcjonizmu,hedonizmuiwygody.Tei
innetendencjesprzyjająrozłącznemutraktowaniużyciaseksualnego,małżeństwai
prokreacji,którewspołeczeństwietradycyjnymbyłyzesobąmocnopowiązane.
Wrodziniedostrzeganyjestcorazbardziejwyraźnyzmierzchwładzypatria-
rchalnej,którąwdużejczęściograniczapaństwo.Ograniczaononietylkowładzę
ojcowską,aletakżerodzicielskąpoprzezwprowadzenieodpowiedniegoustawo-daw-
stwa,sądownictwarodzinnego,instytucjirzecznikaprawdzieckaiwieluinnych.
30J.Gills(1996),AWorldofTheirOwnMaking.Myth,Ritual,andtheQuestforFamilyValues,
Cambridge:188;J.Delumeau,D.Roche[red.](1995),Historiaojcówiojcostwa,Warszawa:
377.
31V.A.Zelizer(1989),PricingthePricelessChild:FromBabyFarmstoBlack-MarketBabies.
W:A.S.Skolnick,J.H.Skolnick[red.],FamilyinTransition.RethinkingMarriage,Sexuality,
ChildRearing,andFamilyOrganization,dz.cyt.
32W.Corsaro(2005),TheSociologyofChildhood,ThousandOaks.
18
