Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Jakubowski,S.Jaskulska(red.nauk.),Kulturamediów,ciałoitożsamość,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-894-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
16––Częśćpierwsza.Kulturamediówitożsamość––
siębiorstwipowstawaniefirminternetowychtocechycharakterystycznewspół-
czesnejfazyglobalizacyjnej2.Procestenprowokujedyskusjędotyczącąwpływu
mediównazaniklokalnychtożsamości.Ważnąrolęodgrywajątunowoczesne
technologieinformacyjne,któreznosząbarierymiędzyludźmiigrupamispo-
łecznymi,stającsiętymsamym„głównymoskarżonym”dlakrytykówglobalizacji.
ZdaniemJerzegoJastrzębskiegoujednoliceniekulturyświatowejspowodowało,
żewcorazwiększymstopniuzaczętodoceniaćróżnorodnośćiswoistościlokalne,
którychobszarywystępowaniabynajmniejzresztąniepokrywająsięzgeograficz-
nymi,administracyjnymi,historycznymigranicamiregionów.Mitregionalizmu
odżył,boodczuwamydotkliwiebrakzakorzenieniaizwiązanyznimzanikpoczu-
ciatożsamościokreślanejzapomocąodniesieńterytorialnych3.
Szczególneznaczeniewprocesiekształtowaniasiękulturyglobalnejmają
współczesnemedia.Toprzedewszystkimzaichsprawąświatdzisiejszysię„skur-
czył”
.NazasadniczązmianęwtymzakresiezwracauwagęMarshallMcLuhan.
Jegozdaniemmediastanowią„przedłużenie”naszychzmysłówiumożliwiająpeł-
niejszepoznanieświata,którystajesię„globalnąwioską”4.Trudnozaprzeczyć,że
żyjemywświecieobrazów,wktórymspektaklodgrywaniebagatelnąrolę.Dziś
wydarzenia,nawetzodległychrejonówglobu,zapośrednictwemmultimediów
mogąbyćwidzianeprzezkażdegoidotycząwmniejszymbądźwiększymstopniu
wszystkich.AtaknaWorldTradeCenter,relacjonowany„nażywo”przezwiele
stacjitelewizyjnychnacałymświecie,byłobliczonynaefektmedialny.Rodząsię
wtymmiejscuwątpliwości.Skorowszyscyżyjemywglobalnejwiosce,toczyroz-
patrywanietożsamościjednostkiwkontekścieregionalizmujestjeszczezasadne?
Wjakimstopniuookreślaniudzisiejszychwspólnotdecydująodniesieniateryto-
rialne?Jakąrolęwichtworzeniuodgrywająwspółczesnemedia?
Poszukującodpowiedzinapostawionewyżejpytania,wartoprzypomnieć
klasycznąwpolskiejliteraturzesocjologicznejtypologięukładówkultury,jaką
sformułowałaAntoninaKłoskowska5.Istotnajesttusytuacjakomunikacyjna,
wjakiejznajdujesięuczestnikkultury.Zdaniemwspomnianejautorki„pierwot-
nyukładkultury”tworząuczestnicygruppozostającychwbezpośredniejwięzi.
Ważnyjesttunieformalnycharakterprocesówkomunikowania.Grupapierwotna
charakteryzujesięnietylkobezpośrednimzetknięciemuczestnikówinterakcji,ale
takżepoczuciembliskości,brakiemskrępowania.
„Drugiukładkultury”różnisięodpierwszegoformalnymcharakteremkon-
taktu.Interakcjajestzinstytucjonalizowana.Nadawcaiodbiorcakomunikatu
występująwtymukładziewsformalizowanych,społecznieokreślonychrolach.
2Zob.T.Goban-Klas,Cywilizacjamedialna.Geneza,ewolucja,eksplozja,WSiP
,Warszawa2005,
s.167.
3Zob.J.Jastrzębski,Wciekawychczasach.Szkiceokulturzeiedukacji,Wyd.UWr,Wrocław2004,
s.82–83.
4Zob.M.McLuhan,Wybórtekstów,tłum.E.Różalska,J.M.Stokłosa,ZyskiS-ka,Poznań2001.
5Zob.A.Kłoskowska,Socjologiakultury,PWN,Warszawa1981.
