Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Jakubowski,S.Jaskulska(red.nauk.),Kulturamediów,ciałoitożsamość,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-894-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
––WitoldJakubowski.Media,tożsamośćiedukacja––
19
wobecprzestrzenikulturyisztukipopularnejtwórcyprzemysłurozrywkowego
manipulująmasowąpublicznością,dbająjedynieowłasnyzysk,oferującprodukty,
któreniewymagająintelektualnegozaangażowaniaipozbawionesąambicjiwy-
chowawczych.Kierującsięmechanizmamirynkowymi,zaniżająpoziomkultury
„wogóle”
.Zaakceptowanietakiegostanurzeczy,tojestkomercyjnegocharakteru
kultury,niesiezesobąnastępująceskutki:
Popierwsze–rozwijasięprzemysłrozrywkowyipreferowanesąformyrekre-
acyjno-ludycznezaspakajająceupodobaniaszerokichrzeszodbiorców.
Podrugie–następujeregreskulturyambitnejjakonieopłacalnej,boniecieszą-
cejsiępopularnościąistądteżproduktytegonurtumusząbyćdroższe,przeztostają
sięniedostępnedlaludzimałozarabiających,awięcpogłębiasiępodziałnakulturę
elitarnąipopularną.
Potrzecie–komercjalizacjakulturypowodujeniebezpieczeństwoobniżenia
smakuestetycznegoodbiorcówiobniżeniapoziomukulturywogóle.Rzeczywarto-
ściowe,naktóreniemapopytu,niepojawiająsięnarynkuwogólelubjakodrogie
idostępnewniewielkichnakładachginąwzalewiełatwych,niekiedytrywialnych
treścimasowejrozrywki11.
Onadawaniekulturzewspółczesnejrozrywkowegocharakterutradycyjnie
oskarżanajesttelewizja12.Wstanowiskutympobrzmiewaideologiazwiązana
zkrytykąkulturymasowej,któraoferowałazasadniczodwasposobyujmowania
odbiorcy:odrzucającytelewizyjnąprodukcjęjako„złą”lubironicznydystansdo
proponowanychprzeztelewizjęprogramów13.Tymczasemwieluwspółczesnych
badaczypodkreśla,żeoglądanietelewizjijestdziałaniemnacechowanymspo-
łecznieikulturowo,aodbiorcysąaktywnymitwórcamiznaczenia.Procesten
opierasięnawcześniejnabytychkompetencjachkulturowych14.Wartozauważyć,
żewzachodniejliteraturzenatentematodchodzisięodpesymistycznegoujęcia
kulturypopularnejijejodbiorców.JakujmujetoJohnFiske:„zasadanajniższego
wspólnegomianownika”możebyćużytecznąkoncepcjąwarytmetyce,alewod-
niesieniudostudiównadkulturąpopularnąjejjedynąwartościąjestto,żeilustruje
uprzedzeniatych,którzysięniąposługują15.
Oiledokońcalatsiedemdziesiątychośrodkiwładzymogłydecydować
otransmitowanychprzezmediatreściach,wykorzystującjejako„środkidydak-
tyczne”
,otylepoupowszechnieniusięniezależnych,komercyjnychstacjitelewi-
zyjnychiradiowychwlatachosiemdziesiątychwpływytezaczęłysięwyraźnie
11J.Gajda,Kulturajako„regnumhomini”ikulturawkategoriachrynku–wyzwaniadlaedukacji[w:]
I.Wojnar,J.Kubin(red.),Kulturainspiracjąkształceniaogólnego,Elipsa,Warszawa1998,s.141.
12Zob.N.Postman,Zabawićsięnaśmierć.Dyskurspublicznywepoceshow-businessu,tłum.L.Nie-
dzielski,Muza,Warszawa2002.
13Zob.A.Collins,Intellectuals,PowerandQualityTelevision[w:]H.Giroux,P
.McLaren(ed.),Between
Borders…,dz.cyt.
14Zob.C.Barker,Studiakulturowe.Teoriaipraktyka,tłum.A.Sadza,Wyd.UJ,Kraków2005,s.375.
15J.Fiske,TelevisionCulture,Routledge,London–NewYork1987,s.309.
