Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.A.Majcherek,Kultura,osoba,tożsamość.Zzagadnieńfilozofiiisocjologiikultury,
Kraków2009,ISBN978–83–7271–577–7,©byWNUniwersytetuPedagogicznego2009
oskomplikowanejstrukturze.Wrazbowiemzrosnącąskalązróżnico-
waniaisłabnącąintegracjąrozmaitychelementówkulturowych,jed-
nolitacharakterystykasystemukulturowegostajesięcoraztrudniej-
sza,amożnośćwyodrębnianiakolejnych,zintegrowanychcałościkul-
turowychcorazbardziejwątpliwa.„Wmomencie,kiedyantropologia
nadobrezainteresowałasięspołeczeństwaminowoczesnymi,złożony-
mi,uwarstwionymiklasowo,wieloetnicznymizreguły,dotychczasowa
koncepcjakulturywykazałaswązasadnicząnieprzydatność.Pojawiły
siępytaniaogranicesystemówkulturowych,któredotyczyłytrzech
ichzakresów:[1]wewnętrznychdziedzindanegosystemuspołeczno-
kulturowego(religijnych,politycznych,międzyludzkich);[2]granic
lokalnych,międzygrupowychczynawetgranicpomiędzyjednostkami
oraz[3]granichierarchiistatusuiklasy.Stądpoczątekprocesuodcho-
dzeniaodrozumieniakulturyjako–najpierw–całościhomogenicznej
ikoherentnej,uniformizującejludzi”[tamże,162–163].
Wewspółczesnymświecie„coraztrudniejo‘czyste’ipełnesyste-
mykulturowe;takichjużwłaściwieniema,wbrewtemu,cotwierdzą
skrajninacjonaliści.[…]Kulturywzajemniesięodsiebieuzależniły,
nawzajemsięprzenikają,żadnaniejest‘światemsamymdlasiebie’,
wszystkiemająstatushybrydalnyiheterogeniczny,niemonolityczny
ijawniezróżnicowany”[Burszta1996,67–68].
GordonMathewspodobniekwestionujeistnienietradycyjnych
wspólnotplemiennych,dostarczającychantropologomrutynowych
przykładówodrębnych,zamkniętych,zunifikowanychsystemówczy
wzorówkultury.„Dziśniewielejużzostałoplemionwtradycyjnyman-
tropologicznymznaczeniutegosłowa:grupoodrębnejkulturze,wdu-
żymstopniuizolowanychodświata.Członkowieplemion,któreniegdyś
byłyprzedmiotembadańantropologów,dzisiajpracujązapewnejako
robotnicyalbomaklerzyioglądająTitanicaiSłonecznypatrol”[Mathews
2005,20].Czasamijeszczeodgrywająswojeplemiennerytuałyiobrzę-
dywramachpokazówdlaturystów.Podczastakichspektaklimuszą
jednakskrupulatnieukrywaćzegarki,walkmanyiinneakcesoriaelek-
troniczne,awięcwytworycywilizacjiprzemysłowo-technicznej,używa-
neprzeznichnacodzień.Mathewsproponujewięcdwarozłącznezna-
czeniowopojęciakultury:tradycyjne,odnoszącesiędosposobużycia
dawnychludów,orazwspółczesne,wyrażająceówuniwersalistycznyrys
powszechniedostępnegozasobuwytworówwstosowanymprzezniego
17
