Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
D.Hejwosz,W.Jakubowski(red.nauk.),Kulturapopularna–tożsamość–edukacja,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-577-5©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
16
CzęśćI.
Kulturapopularna,sztukaiedukacja
elektronicznych.Utrwaloneprzezstuleciaestetycznehierarchieniesątakwyraź-
neiniepodważalnejakdawniej,copowoduje,żesztukawkraczadożyciawsposób
odmiennyniżjeszczepięćdziesiątlattemu.Wartozatemzastanowićsięnadmoż-
liwymisposobamijejedukacyjnegowykorzystania.
Jakpostrzeganebyłyzwiązkisztukiiwychowania?ZdaniemSzumana,ce-
lemwychowaniaestetycznegojest:„[...]rozszerzenieipogłębienieświadomości
istnieniakażdegoczłowieka,atakżenadaniewłaściwegokierunkujegodziałal-
ności”3.Przedstawiaontakżedwiemetodywychowaniaprzezsztukę.Pierwsza
znichdotyczywychowaniaikształceniaodbiorcówsztukiwtakisposób,abybyli
zdolnidoodnoszeniasiędosztukiznależytymszacunkiemidowłaściwegojej
poznawaniaiprzeżywania.Drugametodapoleganapobudzaniuirozwijaniu
twórczejaktywnościwychowanków4.
StefanMorawskizakreślatrzyobszarywychowaniaprzezsztukę.Pierwszy
towychowaniedosztuki,będąceprzygotowaniemczłowiekadoobcowaniaze
sztuką;drugi–polegającynajejuprawianiu,trzecizaśsprowadzasiędoprzygo-
towaniaodbiorcydorozumieniaswoistychwartościsztukiidotego,jaknależy
jeodczuwać.Wzwiązkuztymmożnamówićotrzechzakresachfunkcjiwy-
chowawczejsztuki:estetycznej,moralnejipraktyczno-wychowawczej5.Zdaniem
Morawskiego,tetrzy„poziomy”wychowawczejfunkcjisztukiilustrujątrzymity:
oOrfeuszu,oPrometeuszuioFiloklecie.Pierwszymówiokojącejmocymuzyki
ipoezji.Drugizwiązanyjestzewstrząsem(Prometeuszpodejmujewalkęolos
człowieka,alekończysięonatragicznie).Mittrzecimówiotym,żesztukajest
niezbędnawżyciuibezniejludzieniemogąbudowaćizwyciężać6.
KatarzynaOlbrychtwskazujenakilkasposobówtraktowaniarelacji,jakie
zachodząmiędzywychowaniemisztukąwzależnościodpoziomuogólności
rozumieniaobukategorii.Itaknanajniższympoziomie(wąskierozumieniewy-
chowania)sięgasięposztukęgłówniewsensiedziełiarcydziełijestona„[...]środ-
kiemwychowania,najczęściejwystępującymwfunkcjiilustracji”7.Napoziomie
najwyższym(szerokierozumieniewychowania)sztukaiwychowaniesązwiązane
zideą„wychowaniaprzezsztukę”
[...]jakowielostronnegooddziaływanianaczłowiekaprzezspecyficzneznakiiwar-
tości[...]oraz–rzadziej–zideą„wychowaniadlasztuki”,mieszczącegosięwzakre-
sietzw.wychowaniadokultury,wtymkulturysymbolicznej[...]8.
3S.Szuman,Osztuce...,op.cit.,s.17.
4Ibidem,s.97.
5S.Morawski,Trojakafunkcjawychowawczasztuki[w:]I.Wojnar(red.),Wychowanieprzezsztukę,
Warszawa1965,s.77.
6Ibidem,s.78.
7K.Olbrycht,Sztukaadziałaniapedagogów,Katowice1987,s.18.
8Ibidem.
