Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Pułapkikultury
Królowąnaukiogłaszanojużróżnedyscypliny:razbyłatomatematyka,
innymrazemhistoria.Tymczasemobecniestajesięniąwnaukachhumanis-
tycznychispołecznychniekonkretnadyscyplina,leczprzedmiotbadań-choć
wzróżnicowanymstopniuizakresieichwszystkich-kultura.Jestdzisiaj
atrakcyjnaniczympannanawydaniu,októrejrękęzabiegająbadaczeprawie
wszystkichdyscyplinnauki:odtychnajwierniejszych(antropologówisocjo-
logówkulturyorazkulturoznawców),ponowych„zakochanych”:językoznaw-
ców,literaturoznawców,filozofów,historyków,prawników,politologów
iwreszcie-badaczystosunkówmiędzynarodowych.Obserwowany„zwrot
kulturowy”wnaukachhumanistycznychispołecznych,awrazznimprocesy
antropologizacjitychnauk
1
stałysięprzyczynąpodjęciawniniejszejpublikacji
kolejnychwątkówzwiązanychzobecnościąkulturywstosunkachmiędzyna-
rodowych,tymrazemogniskującychsięwokółpułapekkultury.
Roztaczającaurokiprzedbadaczamiwdzięcznapannakulturaczasami
prowadzinasbowiemnagrząskieścieżkibądźnadstromeprzepaście.Sama
przechodziprzeznielekko,bezwysiłku,zostawiającnasczęstozpustymi
rękami.Niewierzytym,którzydziśchcąpisać„przeciwkokulturze”(LilaAbu-
-Lughod)bądźwychodzić„pozakulturę”(AkhilGuptaiJamesFerguson)czy
twierdzić,że„kulturanieistnieje”(BrunoLatour).Zmęczonychjejkaprysami
ostrzega,że„zmiennąjest”,aleinnaniebędzie,nasz(naukowy)światzaśitak
sobiebezniejnieporadzi.
Cóżwięcmożemyrobić?Godzącsięzezmiennąnaturąkultury(jakkolwiek
przewrotniebytobrzmiało),możemyspróbowaćnakreślićmapęścieżek,
1
Por.H.Schreiber,G.Michałowska(red.),Kulturawstosunkachmiędzynarodowych,t.1:
Zwrotkulturowy,WydawnictwaUW,Warszawa2013;J.Kowalewski,W.Piasek(red.),„Zwroty”
badawczewhumanistyce.Kontekstypoznawcze,kulturoweispołeczno-instytucjonalne,InstytutFilozofii
UniwersytetuWarmińsko-Mazurskiego,Olsztyn2010;J.Kowalewski,W.Piasek(red.),An-
tropologizowaniehumanistyki.Zjawisko-proces-perspektywy,InstytutFilozofiiUniwersytetu
Warmińsko-Mazurskiego,Olsztyn2009.
