Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie.Pułapkikultury
którymichadza,miejsc,wktórychlubisięprzednamiukrywaćbądźwktórych
wielubadaczy,zwiedzionychnamanowce,poległo.Próbęmapowania„puła-
pek”,wktórewciąganaskultura,podejmująautorzyniniejszegotomu.
Pojęcie„pułapek”rozumiemytutajbardzoszeroko.Słownikjęzykapol-
skiegopodaje,iż„pułapką”jest:(a)„zasadzka,podstępmającenaceluprzy-
łapaniekogośnagorącymuczynkulubudowodnieniekomuświny”;(b)„zła
sytuacja,zktórejtrudnowybrnąć”;(c)„urządzeniesłużącedochwytania
drapieżników,ptaków,rybitp.”
2
.
Autorzypiszącyopułapkachkulturywskazujązatemna„zasadzki”
i„podstępy”wpogonizakulturąwpraktyceżyciaspołecznego,takżeprze-
niesionegonapoziomsystemumiędzynarodowego.Analizująpolitycznewęzły
gordyjskie,którewiążenanaszychoczachkultura.Opisująnaukowe„wnyki”,
wktórewpadamyłatwo,niczymzwierzynałowna,kiedytylkowydajenamsię,że
tomyjesteśmymyśliwymi,mającymijakieśszansena„upolowanie”kultury.
Zmaganiazkulturązostałyuporządkowanewtrzechczęściach,przed-
stawiającychnajważniejszetematy:problemkulturyzacjistosunkówmiędzy-
narodowychipolityzacjikultury(częśćI),wyzwaniawświecieróżnorodnym
kulturowo(częśćII)orazperspektywyregionalneilokalne,ukazująceprak-
tyczneprzejawyfunkcjonowaniakwestiikulturowychnaprzykładachzcałego
świata:Polski,Izraela,Indii,AzjiPołudniowo-Wschodniej,AmerykiŁacińskiej
(częśćIII).
Częśćpierwsząotwieratekst
AnnyMalewskiej-Szałygin
,którawarty-
kuleopożytkachpłynącychzinterdyscyplinarnościpokazuje,jakzmieniałosię
wantropologiikulturowejrozumieniekategoriikulturyijakwielewątpliwości
budzionawspółcześnie,przedewszystkimwzwiązkuzutrzymującąsięten-
dencjądouproszczeń,stereotypizacjiiesencjalizacji.Zauważa,żewpubli-
kacjachantropologicznychzpoczątkówXXIwiekukulturabywazastępowana
pojęciemtożsamości.Źródłemkonstrukcjitożsamościowychsązkoleiemo-
cjeizbiorowapamięć.Wybraneelementytradycjisązestawianewnowe
całościtożsamościowe,częstopragmatyczniezwiązanezinteresamipolitycz-
nymiczyekonomicznymi.Niezgadzającsięzodrzuceniemkategorii„kultura”,
Autorkaproponujerozwiązaniekompromisowe,kategorięhybrydową„tożsa-
mośćkulturowa”.
ElżbietaHałas
,Autorkakolejnegoartykułunatematmituwspólnoty
kulturowejwrelacjachmiędzynarodowych,zauważa,żewobecmnogościin-
stytucjiuczestniczącychwspółcześniewstosunkachmiędzynarodowychiich
współzależności,wcześniejwyraźnydualizmmiędzytym,conarodowe,amię-
dzynarodoweulegarozmyciu.Jednocześnietraktowanieianalizowaniespołe-
czeństwaikulturyjakokategoriiniepodlegającychrozdzieleniuokreślamitem
wspólnotykulturowej.Stwierdza,żekoncepcjataprzesłaniaistotnywymiar
2
M.Szymczak,SłownikjęzykapolskiegoPWN,PWN,Warszawa1989.
