Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
8
powiedzieć:kulturaosobista,kultura.Alecharakterludzikulturalnych,
przejawianeprzeznichpostawy,wcielanewżyciedziałaniaitd.trudno
określićadekwatniejniżsyntetycznymmianemnkulturalność”.
Niemaprzytymżadnychprzeszkód,abynadaćtemupojęciuznamion
naukowości,takjaktosięstałowprzypadkunaprzykładnreligijności”.
Kategoriata,bardzoróżnieujmowanaidefiniowana,powstała,jakpisze
IrenaBorowik(1997),wcelunzastosowaniaujednoliconejaparaturyba-
dawczejdopoznawaniaznaczeniareligiidlaczłonkówokreślonychKo-
ściołówispołeczeństw”(25).Wtymnurcierozpoznawanajestreligijność
różnychśrodowisk,formułowanesąpewneprawa,określającezależności
międzypoziomemreligijnościapłcią,miejscemzamieszkaniaawykształ-
ceniem;badasięreligijnośćwróżnychepokach,religijnośćmłodzieży,
polityczneihistoryczneuwarunkowaniareligijnościwPolsce,religijność
indywidualnąigrupową,religijnośćludzistarych,codziennąiświąteczną.
nCzasem-piszedalejBorowik-socjologowiereligiimówiąnieoreligij-
ności,aleo»byciureligijnym«,którejestnastępnieoperacjonalizowane”
(ibidem,32).Podobniezamiastonkulturalności”,możnamówićonbyciu
kulturalnym”.
Kulturalnośćjestniezwykleheterogenicznymzjawiskiem,dlatego,tak
jakwprzypadkureligijności,przyokazjikażdegobadanianależałobyje
operacjonalizowaćstosowniedocelubadania.Albo-takjakwprzypadku
niniejszejpracy,któramacharaktereksploracyjny,wykorzystujepodej-
ściestroniącejodteoretyzowaniaetnografiiinterpretacyjnej(Denzin
1997),oczymwięcejwrozdzialenZałożeniametodologiczne”-pozostać
przyjegopotocznym,intuicyjnymrozumieniu,ograniczającewentualnie
jegozakres.Kulturalnośćmożebyćprzecieżujmowanazarównojakore-
gulatorżyciazbiorowego,jakijakomanifestacjaosobowości,orientacja
życiowa,postawawobecświata,atakżejakopraktykiestetyzująceotocze-
niespołeczne.Każdeztychujęćdomagasięodrębnegoopisu.
Wtejpracykulturalnośćrozumiemszeroko,jakoogółdyspozycjiludzi,
któresprawiają,żemożnaichokreślićmianemnkulturalnych”.Sątocechy
izachowaniapozytywniewartościowanewspołeczeństwie,doktórychso-
cjalizujesiędzieciiktórychsięoczekuje,wwiększymlubmniejszymstop-
niu,oddorosłych.Dotyczyróżnychaspektówżycia,odkontroliczynności
fizjologicznychpoformykomunikacjimiędzyludzkiej.Obejmujeszeroki
wachlarzpostaw,odtychelementarnych,którychniewypadanieprzyjąć,
potenwyższegorzędu”,doktórychwartosięskłonić.Plasujesięmiędzy
gestem(ktośbywakulturalny,np.powiedziałnDzieńdobry”)acechąoso-
bowości(ktośjestkulturalny,tj.trudnosobiewyobrazić,byniepowiedział
nDzieńdobry”).Sątowartościzawszenacechowanedodatnio.
