Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Ławnicyjakoformaudziałuczynnikaspołecznegowpolskimprocesiekarnym
Należystwierdzić,żetakzarysowanakoncepcjaprocesukarnegojako
stosunkuprawnegopozostajewścisłymzwiązkuzzasadąkontradyktoryj-
ności,determinującąistnienieokreślonegoukładustosunkówprocesowych,
iwtymzakresiezakładającą,żewprocesiekarnymistniejątrzypodmioty
główne,tj.oskarżyciel,oskarżonyisąd,międzyktórymizawiązujesięzasad-
niczystosunekprocesowy.Modelkontradyktoryjnyzakładawyraźneroz-
dzieleniefunkcjiprocesowychrozstrzygania,oskarżania,obrony,spełnia-
nychprzezowegłównepodmiotystosunkuprocesowego6.Wmodelutym
powyższefunkcjeniemogąbyćłączonewjakiejkolwiekkonfiguracji7.Ina-
czejsytuacjamasięwmodeluinkwizycyjnym,gdziedochodzidozaburze-
niatrójpodmiotowegostosunkuprocesowego,poprzezprzyjęciekonstrukcji
dwupodmiotowej,będącejefektempołączeniawrękujednegopodmiotu
więcejniżjednejfunkcjiprocesowej8.Będziesiętosprowadzałonajczęściej
doprzekazaniasądowifunkcjirozstrzyganiaioskarżania/obrony9.Istotą
kontradyktoryjnościjestsprowadzenieprocesudosporustron,toczonego
przedsądem,będącymbiernymarbitrem.Ztegoteżpowodukontradykto-
ryjnośćbywaniekiedyzwanawliteraturzespornością10.
Wspomnianyspórniemożebyćjednakprowadzonywsposóbdowolny,
leczmusirozgrywaćsięwodpowiednichwarunkachprocesowych.Sygnalizo-
wanezagadnieniewiążesięztzw.warunkamikontradyktoryjności,doktórych
wszczególnościnależą:ścisłerozgraniczenierólprocesowych,odnoszącesię
nietylkodoorganówprowadzącychpostępowanie(innyorganbadazasad-
nośćoskarżenia,innyorzekaojegozasadności),aletakżedostronproceso-
wych(innypodmiotoskarżaprzedsądem,innyrealizujefunkcjęobrony);
inicjowanieprocesunaskutekskargipodmiotuuprawnionego;występowanie
wprocesiedwóchstrongłównych,któremająprzeciwstawneinteresy(conie
6
J.Skorupka,Istotaprocesukarnego…,s.142.
7
8
Tamże,s.140.
Tamże,s.142.
9
Oczywiściepozapodmiotamigłównymiistosunkiemprocesowymzachodzącymmię-
dzynimi,wprocesiewystępujątakżeinnepodmioty,którerównieżnawiązująokreślone
stosunkiprocesowe.Możnaprzytejokazjiwskazaćczytonapomocnikówprocesowych,
czytonapokrzywdzonego,którymożewystąpićchociażbywrolioskarżycielaposiłkowego
ubocznegolubteżpowodacywilnego.Rodzitowkonsekwencjidalszestosunkiprocesowe
międzytymiosobamiaorganemprocesowymorazmiędzynimiwzajemnie(np.stosunek
oskarżony-obrońca).
10
W
.Daszkiewicz,Proceskarny.Częśćogólna,Poznań1995,s.94.
