Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
10
AdamaMickiewicza,AndrzejaTowiańskiegoiMariiHoene-Wrońskiego.Następnie
omawiamkolejnąemanacjęlegendyKorsykaninaprzedstawianegoprzezAdama
Mickiewiczanałamach„TrybunyLudów”jako„zbrojnegokrzewicielarewolucyj-
nejzasadyrówności”oraz„realizatoraideiwolnościeuropejskiej”.Nazakończenie
wskazujęgłówneprzyczynywygaśnięcialegendynapoleońskiejwjejwersjiroman-
tycznej.
Integralnączęściądysertacjijestpokaźnaantologia,którąbyćmożeuzupeł-
nionąiposzerzoną,opublikujęwprzyszłości.
Tematlegendynapoleońskiejwydajesięniewyczerpanyczywręczniewy-
czerpywalny,apracamojaaspirujejedyniedotego,bystałasiętylkokolejnym
ogniwemprowadzącymdoprzyszłejsyntezy.Niepowinnotodziwićwobec„pora-
żającejmnogości”dziełliteraturyisztuki,wielorakichodniesieńkulturowychoraz
rozpiętościposzczególnych,częstosprzecznychwobecsiebie,wątkówmyślowych.
Pragnęzwrócićuwagęnaproblemyzbytsłabodotądoświetlone,przypomniećmniej
znaneczywręczzapomnianeutwory,wykazaćwspólnąpodstawęideowąliteraturyi
sztukipoświęconejNapoleonowi,choćprzywołujętakżetematygruntowniejuż
przebadaneważnedlaukazaniapełnegokontekstuiuchwyceniawłaściwejperspek-
tywyproblematykiprzedmiotumychbadań.Przedewszystkimzależałomijednak
naprzybliżeniumiejscaiznaczeniaNapoleonawpolskiejpamięci,świadomościi
ideologiinarodowej.
Wbadaniach,anastępniewtrakcieprzygotowywanianiniejszejrozprawy,bo-
rykałemsięzwielomaproblemami.Częściznichnieudałosięwsposóbwpełni
satysfakcjonującyrozwiązać.
–pierwszymproblemembyłaipozostajenadal,przytłaczającawprostmnogość
dziełliteraturyisztuki,którychskrupulatnezgromadzenie,usystematyzowanieoraz
analizastanowipoważnewyzwanie.Sądzęjednak,żeniechodziłowmejpracyo
uwzględnieniewszystkichutworówidzieł,aoddanieideiiatmosfery,którezesobą
niosłypotwierdzająctowybranymi(częstodośćarbitralnie)przykładami.
–podrugie,wzwiązkuztym,żepracamojalokujesięwobszarzekilkudyscyplin
naukowych:historiiliteraturyisztuki,historiiihistoriiidei,trudnobyłonadaćjej
jednolitycharaktermetodologiczny.Niekompatybilność,żeużyjęjęzykainforma-
tycznego,metodzzakresuposzczególnychdyscyplinzmuszałaczasamiautorado
dosyćarbitralnegopostępowania,cobyćmożeniekiedysprawiawrażeniedysonan-
su.
–problememnietylkoniniejszejpracy,alewbadaniachnanapoleonizmemeuro-
pejskimwogólejest,jakpisałemwewstępie,„brakrozgraniczeńpojęciowych,do-
statecznieostrychpoznawczo,przyoperowaniukategoriamitakimijaklegenda,mit,
kult,popularność–dalejprzemieszanieichzsympatiamiiantypatiamipolityczny-
mi,zesferąideologiipolitycznejipoprostupolityki.Kategoriipoznawczychnie
podobnawtymwypadkuzmetodycznąkonsekwencjąwyprowadzićzanalizymate-
riałudokumentacyjnego,coskutkujebrakiemdostatecznieprecyzyjnejdefinicji
legendynapoleońskiej”.Zmuszałotoniejednokrotnieautoradotakiegopostępowa-
nia,aby„aparaturapoznawczazdolnabyładoklasyfikacjiróżnorodnychnurtów
napoleonizmuwrozwojuhistorycznym,atakżebypotrafiłaukazaćnapoleonizmw
związkuzmasowymizjawiskamiwspółczesnejświadomościzbiorowej”.Oczywi-
