Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
RozdziałI
warmii.Powstałopięćklas,któreróżniłysięodsiebiezamożnościąichczłon-
ków.Zkażdejspośródpierwszychtrzechlubczterechkategoriiobywatelire-
krutowanociężkozbrojnychpiechurów.Pozostałedostarczałylekkozbrojnych
żołnierzy.Obywatele,którychmajątekprzewyższałminimumwymaganego
akcesudopierwszejklasyformowaliequites,którzyjednakstanowiliraczej
umobilnąpiechotę”niżprawdziwąjazdę.Żołnierzebylizobligowanidonaby-
ciauzbrojenianaswójkosztiprawdopodobniebyłoonobardzozróżnicowane
zależenieodmożliwościfinansowanychposzczególnychjednostek.Jakofor-
macjabojowaciężkozbrojnapiechotabyłazorganizowanaiwalczyłajakfalan-
ga,wewnątrzktórejżołnierzyodróżnianozapomocąnazwprincipes,hastati
itriarii4.Podstawowąbroniąofensywnąbyłahasta,czylisłużącadopchnięć
włócznia5,greckimiecz6lubsztylet.Najbogatsizżołnierzybyliwyposażeni
wpancerz,clipei,czyliokrągłatarczę,takjakobywatelezpozostałychklas
whełmibyćmożewnagolenniki.
Tak,wogólnymzarysie,wyglądałarzymskaarmiawpóźnokrólewskim
okresieitakaorganizacjaniebyłażadnanowością.Byłatakasamajakwprzy-
padkufalanggreckichmiast,formowanychzrekrutów,którzy�{τάőπλi
πiρεχόμε��ι(tych,którzymogąsamisięuzbroićiwyposażyć).
KolejnyetaprozwojuarmiitradycyjniejestłączonyzdziałalnościąMarka
FuriuszaKamillusa.RzymbyłzaangażowanywprzedłużającesięoblężenieWe-
jów.Podziesięcioletniejwojnie,gdyRzymianiedopierocozdążyliodzyskać
siły,GalowieruszylinapołudnieItaliiipozwycięstwiewbitwienadrzekąAlią,
zajęliniemalcałemiastozwyjątkiemKapitolu.Wobutychprzypadkachsukces
RzymowizapewniłastrategiaobranaprzezKamillusaidlategoniejestzasko-
czeniem,żetradycjawłaśniejemuprzypisujeautorstwoważnychreform,które
miałytrzyzasadniczepunkty.1.Wprowadzonożołddlażołnierzy7.2.Uzbroje-
niedefensywnezostałopoprawionepoprzezzaadoptowaniescutum,czyliowal-
nejtarczywmiejsceclipeus8,podczasgdynowabroń,pilum,wyparłahasta9.
Porzuconofalangę,ajejmiejscezająłlegion,czylikontyngentzłożonyzrzym-
skichobywateli,zorganizowanywmanipuły,czylimałekompanie,początkowo
byćmożezłożonezsześćdziesięciu,apóźniejzestudwudziestuludzikażdy10.
Możliwośćprzeprowadzeniawszystkichtychzmianwtymsamymczasie
iprzezjednegoczłowiekawydajesięmałoprawdopodobna.Chociażdługo-
trwałeoblężenieWejówbyłodobrymuzasadnieniemkoniecznościwprowa-
dzeniażołdudlażołnierzy,toadaptacjanowegouzbrojeniaiwprowadzenie
nowejformacjitaktycznejbyłoraczejwynikiemszeregukampaniiprowadzo-
nychprzeciwRzymowiprzezjegowrogów.
4Festus,s.249.
5Festus,Epit.,s.101M.
6Xiphos(KN).
7Liv.,V,7,5;Plut.,Cam.,2.
8Liv.,VIII,8,8.
9Plut.,Cam.,40.
10Liv.,VIII,8,8.
