Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zostawiazasobą,jakwędrującezwierzę,długiipowikłanyślad”
[PO,208].Leviwydajepóźniejjeszczemiędzyinnymi:Latregua
(„Rozejm”),Ilsistemaperiodico(„Układokresowypierwiastków”)czy
Lilitealtriracconti(„Lilitiinneopowiadania”).Wwiększościznich
wtenczyinnysposóbdrążyłniewystygłąpamięćZagłady.
Niewyobrażałsobieżyciabezchemii,którąbyłtakzafascynowany.
Powojnieprzezkilkadziesiątlatpracujewbranżychemicznej,jest
cenionymautorytetemwswojejspecjalności.Napytanie,kimsię
bardziejczuje:chemikiemczypisarzem,odpowiadał:„bezżadnych
wątpliwości–chemikiem”[4].Jakmałoktoceniłfachowość
izadowoleniezdobrzewykonanejpracy.Brzmitojaktaniparadoks,
alewjegoprzypadkupracanaprawdęczyniławolnym.
Giniewsobotę,11kwietnia1987roku,wniejasnych
okolicznościach.Znalezionogomartwegonadziedzińcuturyńskiego
domu,wktórymmieszkał.Dodzisiajniemapewności,czybył
towypadek,czysamobójstwo.ParędnipojegośmierciCamon,jego
przyjaciel,otrzymujepisanyrękąLeviegolist:„Byłtakpełenplanów,
pragnień,oczekiwań,żeżadnąmiarąniedawałsiępogodzić
zjakimkolwiekzamiaremskończeniazesobą,zniknięcianazawsze.
Tenlistpozostawiłwemnieprzekonanie,żeśmierćjegonadawcybyła
przypadkowa,ajeślinawetintencjonalna,toniewynikałaani
zżadnychzałożeń,aniniemieściłasięwżadnymprogramie,chyba
żeteżcałkiemprzypadkowym”[5].Camon,aleteżRitaLevi-
Montalcini,bliskaprzyjaciółkapisarza,bylizdania,żedoszło
najprawdopodobniejdonieszczęśliwegowypadku[6].
Zkoleibiografowiepisarza(IanThomson,CaroleAngier)zdająsię
niemiećwątpliwości.Widząwtymwydarzeniuostatniakord
obozowegodoświadczenia,kulminującywsamobójczejśmierci.Tej
samej,którazabraławcześniejBorowskiego,Améry’ego,Celana
iwieluinnychomniejznanychnazwiskach[7].ImreKertészzauważył,
żeHolocaustdoścignąłswojeofiarynietylkowobozach,aleścigał
jeiwielelatpóźniej.Uwolnieniewięźniówopóźniłoegzekucję
wczasie,askazani–Levimiałbybyćjednymznich–wykonali
jedyniewyrok,któryitakjużzapadł[8].
