Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
aktywnościrzuciłyustrojetotalitarne.Zdrugiejfascynowałojąto,cowświecie
zmienne,dynamiczne,niepewne,ograniczoneipragnieniezmierzeniasięztym
modelemświatoodczuwaniapoprzezmyślenie.Wswoichfilozoficznychdocieka-
niachstarałasiębronićniepowtarzalności,wyjątkowościiosobnościczłowiekajako
konstytutywnychelementówjegokondycji.Fascynowałająsferadziałaniaoraz
nieoczywiste,niejasne,trudnedouchwyceniarelacjełączącetęsferęzmyśleniem
izdolnościąsądzenia.
Zpunktuwidzeniakogośzainteresowanegotym,jakprojektowaćirealizować
wramachedukacjiszkolnejnamysłnadwspółczesnymświatem,Arendtjawisię
jakobardzocennaintelektualnasojuszniczka.Jejtwórczośćbowiemwyrastazpa-
sjizrozumieniarzeczywistości.Mimożeodwołujesięwielokrotniedotradycji,
zwłaszczafilozoficznej,dającwyrazswejniezwykłejerudycji,totraktujejąjako
perspektywęumożliwiającąprecyzyjneuchwycenietego,coaktualne,cobudzi
niepokój,aleiwymagaprzypomnienia.TakapercepcjaArendtzdajesięzawierać
istotnyedukacyjniepotencjał.TakopisujejejswoistośćPawełŚpiewak:
DługotrzebaprzyzwyczajaćsiędostyluijęzykaHannahArendt.Wszystkojesttuinaczej.
Odmiennegosensunabierająpojęcia,którychużywamywmowiecodziennejlubzktórymi
stykamysięwpracachnaukowych.Swoiścieiczasemzaskakującobrzmiątutakiesłowa
jakwolność,władza,polityka,przemoc,konieczność,państwo.Dziękinimprzenosimysię
dokrainyodległej,wysoceoryginalnej,wystawieninanowedoświadczeniesiebieiswego
otoczenia.Patosnowości,potrzebazaczynaniaiinicjowania,takmocnoakcentowaneprzez
Arendt,znajdująwjejpisaniunatychmiastowespełnienie1.
Wydajesię,żedlaedukacjiszkolnej,któraprzecieżniestroniododwoływaniasię
dowyżejwymienionychkategorii,jakrównieżdoinnych,równieważnych,takich
jaknp.odpowiedzialność,patriotyzm,godność,solidarność,refleksjanadtym,co
oneoznaczająwaktualnychkontekstachkulturowych,społecznych,politycznych
itp.,jestwłaściwiepodstawowymwarunkiemprzygotowaniamłodychludzido
nzamieszkania”wświecie,któryichotacza.Arendtzwracałauwagęnaniezwykłą
dynamikęzmianzachodzącychwtymżeświecie,którychniesposóbopisać,zro-
zumiećiosądzićwyłączniezapomocąkategoriiintelektualnychodziedziczonych
ztradycji.PawełŚpiewakmocnoakcentujetenaspektwrefleksjiArendtiodsłania
jegokonsekwencje:
Budującwłasnątradycję,poszukujemynowegopoczątku.Tonieteraźniejszośćmazobaczyć
sięwświetleprzeszłości,alenowajakościowosytuacjaświatamawymusićnanasposzuki-
waniekategoriizdolnychsprostaćwyzwaniunmrocznychczasów”2.
1
P
.Śpiewak,Arendt:intensywnośćmyślenia,w:H.Arendt,Międzyczasemminionymaprzyszłym.
Osiemćwiczeńzmyślipolitycznej,przeł.M.GodyńiW
.Madej,Warszawa1994,s.5.
2Tamże,s.6.
20
