Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BŁĄDJĘZYKOWY
46
błędywużyciuprzezrodzimychużytkownikówjęzykapolskiegoformczasówwinnych
językach,np.użycieang.formyczasusimplepresentzamiastpresentperfect:*Shelives
(zamiast:haslived)inLondonforthreeyearslubprzypisywanierodzajugramatycznego
rzeczownikówpolskichrzeczownikomobcojęzycznym,np.francuskiemurzeczowniko-
wilachaise(‘krzesło’)rodzajunijakiegozamiastżeńskiego.Leksykalnebłędyinter-
ferencyjneobejmująm.in.błędneużycieobcojęzycznychTfałszywychprzyjaciół,czyli
leksemówformalniepodobnychdorodzimych,różniącychsięjednakznaczeniemlub
zakresemużycia,np.kryminalista(‘przestępca’)iniem.Kriminalist(‘funkcjonariusz
policjikryminalnej’,‘specjalistawdziedziniekryminologii’).Przyczynąbłędówleksy-
kalnychmożebyćtakżezjawiskoTdywergencji,polegającenatym,żejednemulekse-
mowizTjęzykawyjściowego(2,3)odpowiadajądwaleksemy(lubwięcej)wTjęzyku
docelowym(2,3),np.wyrazowipalecodpowiadająang.fingeritoe,awyrazowiskóra
odpowiadająniem.Haut,Leder,Felliin.
Błędypopełnianepodwpływeminterferencjiwewnątrzjęzykowejtogłówniebłędy
fleksyjne,powstałeprzezzastosowanieregułodmianyjednegowyrazuprzyodmianie
innego,charakterystycznedladzieciuczącychsięjęzykaojczystego.Błędyleksykalne
dotycząmylnegoprzypisaniaznaczenialeksemowiwykazującemuformalnepodobień-
stwozinnymleksemem,np.bynajmniejiprzynajmniej,iluzjaialuzja(Tparonim).
[AF,BKE]
Tbłądjęzykowy,dywergencja,ekwiwalencja,słownikfałszywychprzyjaciół,słownik
paronimów
Czochralski,J.(1971):ZursprachlichenInterferenz.W:Linguistics3,5-25;Czochralski,J.(1990):Gramatyka
niemieckadlaPolaków.Warszawa;Gippert,J.;Giese,H.W.;Kleppin,K.(2000):Interferenz.W:MLS,310;
Helbig.G.(1973):ZueinigenProblemenderkonfrontativenGrammatikundderInterferenzinihrerBedeu-
tungfürdenFremdsprachenunterricht.W:WissenschaftlicheZeitschriftderHumboldt-UniversitätzuBerlin3,
171-176;Polański,K.(1999):Transfer.W:Ejo,606;Lott,D.(1983):AnalysingandCounteractingInterference
Errors.W:ELTJournal37,256-261;Merio,K.(1978):ThePsycholinguisticAnalysisandMeasurementof
InterferenceErrors.W:InternationalReviewofAppliedLinguisticsinLanguageTeaching16(1),27-44.
BŁĄDJĘZYKOWY
OdstępstwoodobowiązującejTnormyjęzykowej,odregułprzewidzianychprzezsystem
danegoTjęzyka,spowodowaneniedostatecznąTkompetencjąjęzykowąużytkownikaję-
zykabądźczynnikami,którenegatywniewpływająnapoprawnośćwposługiwaniusię
językiem,np.brakiemkoncentracjiczyzdenerwowaniem.
Zewzględunaobszar,wktórymnormajęzykowazostałanaruszona,rozróżniasię
kilkatypówbłędów.Dobłędówfonetycznychnależąbłędywartykulacji,np.*lypa(za-
miast:lipa),błędywakcentowaniuwyrazów,np.*czte
ry
sta(zamiast:czterysta)orazbłę-
dywintonacjizdaniowej.Błędygramatyczneobejmująbłędysłowotwórcze,np.*zawi-
tywać(zamiast:zawitać),fleksyjne,np.*poszłem(zamiast:poszedłem),*tenpomarańcz
(jakonazwaowocu;zamiast:tapomarańcza)orazskładniowe,np.dzieci*szli(zamiast:
szły).Błędyleksykalnepolegająnaużyciuwyrazówniezgodniezichznaczeniem,np.
Jaśchciał*pozostać(zamiast:zostać)strażakiem,abłędyfrazeologiczne-nanaruszeniu
zleksykalizowanegozwiązkuwyrazowego,np.przywiązywaćdoczegośdużą*uwagę
(zamiast:wagę),*chuchać(zamiast:dmuchać)nazimne.Błędystylistycznepowstają
wskutekużyciaśrodkówjęzykowychniedostosowanychdocharakteruifunkcjidanej
wypowiedzi.Dobłędówjęzykowychzaliczasięteżbłędyortograficzne(Tortografia)
iinterpunkcyjne(Tinterpunkcja).
