Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Jaworska,LEKSYKONRESOCJALIZACJI,Kraków2012
ISBN:978-83-7850-132-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
Dewiacjespołecznemłodzieży
41
Kieruneksocjologicznyobejmujenatomiast:
1.Teorieekologiczne–tzw.szkołachicagowska(np.darwinizmspołeczny
RobertaParka)(za:Szacki,2002)–ukazującezwiązeknasileniaprzestęp-
czościzarchitekturąirozplanowaniemprzestrzennymmiasta(wzależno-
ściodukształtowaniaśrodowiskawobrębiewielkiegomiastazmieniasię
teżnasileniezachowańdewiacyjnych).
2.Teorięanomii(Merton,2002)–wskazującąnawzględnyzaniknorm
wspołeczeństwieiukierunkowaniespołeczeństwanasukcesbędącywna-
szejkulturzesynonimemdobrobytumaterialnego(częstotliwośćzachowań
dewiacyjnychwynikazfaktu,żekulturastawiaprzedosobamiznajdującymi
sięnaniższychszczeblachdrabinyspołecznejwymaganianiedopogodze-
nia–zjednejstronyukierunkowujenakoniecznośćzdobywaniabogactwa,
zdrugiej–odmawiaszansynalegalneosiągnięcietegocelu).
3.Teoriępodkulturyprzestępczej(zob.hasło„Podkulturaprzestępcza”)–
osobyzniższychwarstwspołecznychsąodrzucaneprzezspołeczeństwo
itworząwłasneśrodowisko–wrogieludziomsukcesu.
4.Teoriewskazującenawyuczonycharakterdewiacji:
a)teorięzróżnicowanychpowiązańEdwinaSutherlanda(za:Hołyst,
2007)–wskazującąnawyuczonycharakterzachowańdewiacyjnych
(uczeniesięzachodzinaogółwprocesieprzebywaniaikomunikowania
sięwgrupachobliskichpowiązaniachosobistych);
b)teorięspołecznegouczeniasię(Bandura,2007)–wystąpieniezjawisk
dewiacyjnychwymagazetknięciasięznimiwkręgunajbliższychosób
(rodziny,przyjaciół,rówieśników,sąsiadów);takwyuczonezachowania
zostająjednakwyzwolonedopieropodwpływemokreślonychbodźców
sytuacyjnych.
5.TeorięneutralizacjiDavidaMatzyiGryshemaM.Sykesa(za:Siemasz-
ko,1993)–wskazującąnazdolnośćczłowiekadousprawiedliwianiawłas-
nychzachowańdewiacyjnychprzyzastosowaniutakichtechnik,jak:za-
przeczanieodpowiedzialności(negacjazwiązkumiędzysobąadokonanym
czynem);zaprzeczaniekrzywdy(negacjacierpieniaikrzywdyuofiary);
zaprzeczanieofiary(takainterpretacjasytuacji,abyzachowaniedewiacyj-
neokazałosięaktemrewanżuczyusprawiedliwionejzemsty);potępienie
potępiających(usiłowanieprzesunięciauwagizwłasnegozachowaniade-
wiacyjnegonazachowaniaimotywyludzipotępiających);odwołaniesię
dowyższychracji(neutralizacjawymagańnormatywnych–zachowanie
dewiacyjnemiałobybyćwistociezachowaniemdobrym).
6.Teoriękontroli(EmilaDurkheima)(za:Fabiś,2008)–traktującąprze-
stępczośćjakozjawiskonormalne,któreabymogłozostaćpowstrzymane,
wymagakontrolispołecznej.
7.Teorięwięzispołecznych(Siemaszko,1993)–wskazującą,żeprzedza-
chowaniamidewiacyjnymichroniączłowiekawięzispołeczne,opartena:
