Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wpoświęcaniuliterackiegoznaczeniadziełasztukidlajakiegośfascynującegooblicza,dla
jakiegośpięknegostudiumnagości?Wzwiązkuztymmożemyśmiałostwierdzić,żejeśli
Leonardoniekopiowałantyku,toprzynajmniejprzyswoiłsobiejegoduchawsposóbbardziej
kompletnyniżktokolwiekwspółczesny.Wswobodzieioczywistejzdolnościswoichpostacido
ruchuzbliżasiędosamychGreków,podobniejakwswojejnieopisanejrytmiczności
inatchnieniu.Byłgreckimduchemrównieżwswymzamiłowaniudotychandrogynicznych
form,łączącychmęskiwigorzkobiecymwdziękiem,któreodgrywajątakwielkąrolęwjego
Odtegowszystkiegodoprzedstawieniatematówpogańskichbyłjużtylkokrok,aLeonardo
wykonałgoniejednokrotnie.NamalowałMeduzę,TriumfNeptuna,Ledę,PomonęiBachusa.
Wtychspośródnich,któreprzetrwały,koncepcjajestpodkażdymwzględemzadowalająca,
wrównymstopniuwolnaodarchaicznejpedanterii,takdrogiejniektórymartystomtamtych
czasów,jakiodinnychanachronizmów.
Leonardojednakdziwniezapomniałosprężystościihistorycznymkolorycie,gdydoszkicu
PotopupostanowiłwprowadzićNeptunaztrójzębemiEolazworkiemwiatrów!Dla
przedstawieniapiekielnychkrainpolecił,abywrajuPlutonaumieścićdwanaścienaczyń
symbolizującychpiekielnepaszcze,zktórychpowinnywychodzićdiabły,Śmierć,Furie,tłum
nagichipłaczącychdzieci,popiółiróżnokoloroweognie.Wszystkotojestwgruncierzeczy
antyczne,anawetpogańskie.Leonardo,choćczerpałwskazówkiodswoichgreckichirzymskich
poprzedników,niemiałzamiaruprzywiązywaćsiędokółichrydwanu.Możnatołatwo
zauważyćposposobie,wjakitraktowałikonografię,alegorięipodobnetematy.Żadenartysta
nieposunąłsięwniezależnościdalejniżdaVinci;możnanawetpowiedzieć,żeposunąłjąza
daleko,ponieważwsprawachtakichjaktejestabsolutniekonieczne,abymalarzznalazłuznanie
zestronyswojejpubliczności,doczegomożnadojśćtylkoprzezodwołaniesiędotradycjialbo
przeznadzwyczajnywysiłekperswazjizwłasnejstrony.Leonardonieposzedłjednakaniw
jednym,aniwdrugimkierunku,awielezjegokoncepcjibyłobyzupełnieniezrozumiałychbez
pomocywyjaśnień,którenampozostawił.
Odrzucającwszystkietradycyjneatrybutypozakilkoma(jakkolumnadlaOdwagi,trojeoczu
dlaRoztropnościitakdalej),podjąłsięstworzeniakompletnegokoduswojegowłasnego
symbolizmu.Zaproponował,bySławęprzedstawićwpostaciptakazjęzykamizamiastpiór,
Niewdzięcznikowiwłożyćwdłońpłonącyknot,sugerującydrewno,któreożywiaogień,ale
