Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
AnnaCzabanowska-Wróbel
abstrakcjąiżywiołem;takżetumożnaodnaleźćnajważniejsze
koncepcjeautoradotycząceżyciaspołecznegoikultury
1
.Leśmian
wypowiadarównieżwtymwłaśniestudiumważnedeklaracjena
tematrelacjimiędzyzbiorowościąajejpamięcią.
DŻyciezbiorowejakoterytoriumstałe,jakobudowahistoryczna,
jakowiecznyciągdalszy,słowem:jakoprzyczynowośćpodniesiona
dorangipotęgiabsolutnej,jestprzedewszystkimgromadnąfunkcją
pamięciową,utrwalonymwczasieiprzestrzeniprzybytkiemwiedzy
ludzkiej,olbrzymimgmachemmuzealnym,wktórymsięprzechowuje
wszelkiewysiłki”2.
PrzestrzeńżyciazbiorowegotodlaLeśmiananiejakorzeczywi-
stośćdrugiegostopnia,przeciwstawionaautentycznejipierwotnej,
prawdziwietwórczejdomenienatury.Jednaktowłaśniewowej
Dwtórej”rzeczywistościmamiejscenieustannyruchwymiany,
pracapośrednictwanawszystkichmożliwychpoziomach,odeko-
nomicznegopointelektualny.DPośrednictwo”jestLeśmianowską
kategorią,którąmożnawięczastosowaćdozjawiskopisywanych
przezkomparatystykę,takżewspółczesną.Wystarczyprzywołać
pojęcia,którymiposługujesięwswojejgłośnejksiążcePascale
Casanova,gdymówichoćbyoDgiełdzieliterackiej”
3
,czywskazuje
naistnienieDprawspecyficznejekonomiikierującejprzestrzenią
literacką”
4
.PrzywoływanieDświatowegorynkuuniwersalnej
wymiany”
5
przezwspółczesnąkomparatystkęstanowiłącznik
zepoką,wktórejsamipoeciużywalimetaforekonomicznych,by
zrozumiećnietylkozjawiskawzajemnejwymianyintelektualnej,
czyDgiełdęwartościliterackich”,ale,jakPaulValéry,rozważali
fenomenDduchowejekonomii”6.
Leśmianbudujepoetyckąutopiępierwotności,alejestświa-
domy,żezabierającgłoswprzestrzeniliterackiej,odnosisiędo
1JanZiębauznajedwiewspomnianekategoriezakluczowedlacałejfilozo-
fiiLeśmianaibadajewkontekściesocjologicznym,odwołującsiędodziełGeo-
rgaSimmla,zwłaszczadojegoFilozofiipieniądza.J.Zięba,BolesławaLeśmiana
światopoglądnowoczesny.Oeseistycepoety,Kraków2000.
2B.Leśmian,Dzieławszystkie.Szkiceliterackie,oprac.J.Trznadel,Warsza-
wa2011,s.31.
3P
.Casanova,Światowarepublikaliteratury,tłum.E.Gałuszka,A.Turczyn,
Kraków2017.
4Ibidem,s.29.
5Ibidem,s.30.
6Ibidem,s.33.
