Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdział1.Pojęcie,zakładaneskutkiiprzebiegpierwszejfazyliberalizacjisektorów…
trybuobsadzaniastanowiskdecyzyjnychitymsamymwpływałonaupolitycznie-
niesamegoprocesupodejmowaniadecyzjiregulacyjnych.
WprzypadkuWielkiejBrytaniiważnymczynnikiemumacniającymopinięonie-
efektywnościdotychczasowegomodelubyływysoceniezadowalającewynikilicz-
nychpróbzreformowaniapaństwowychprzedsiębiorstwsieciowych.Tworzyły
onenietylkosprzyjającygruntdoichprywatyzacji(por.Henney
,1994)31,aletak-
że–wobecnarastającejkrytykiamerykańskiegosposoburegulacjiprywatnych
przedsiębiorstwenergetycznych–doszukaniaodmiennegosposoburegulacjitych
znich,którenadalmiałyprowadzićdziałalnośćenergetycznąocharakterzemono-
polunaturalnego.
Potrzecie,czynnikiemzachęcającymdoweryfikacjipoglądu,żesektorysiecio-
weniemogąbyćpoddanedyscypliniesiłrynkowychzobawyprzedniepożądanym
skutkamiocharakterzeekonomicznym(efektywność),społecznym(praktykimo-
nopolistyczne)ipolitycznym(niedostatecznapodażzagrażającabezpieczeństwu
dostaw),byłyszerokonagłaśnianekorzyściwynikającezwcześniejprzeprowadzo-
nychwUSAreformrynkowychwsektorach,któreczęstopoddanebyłypodobne-
mu,jaksektorysieciowe,reżimowiregulacyjnemu(transportdrogowy
,lotniczy
imorski,sektorwydobyciaropy
,telewizjakablowa,atakżesektorbankowy)32.Było
toważnedlatego,żerezultatytychreformniepotwierdzaływyrażanychprzedich
podjęciemobawdotyczącychzwłaszczazachowaniaciągłościdostaw,ichdosta-
tecznegostandarduicen.Podobnebowiemobawytowarzyszyływprowadzaniure-
formwsektorzeelektroenergetycznym33.
Wreszcietrzeciagrupaprzesłanekodnosisiędokwestiinaturypolitycznej,ado-
tyczy
,najogólniejrzeczujmując,dostatecznegostopniadeterminacji,konsekwencji
31Wymowętegosformułowanegowsposóbzdecydowanypoglądunatematnieefektywności
przedsiębiorstwpublicznychwsektorachsieciowychtrzebajednakzłagodzić,problemten
oddawnajestjużbowiemprzedmiotembardzoożywionejdyskusji.Bardziejwyważonesta-
nowiskowtejkwestiiprezentująJ.VickersiG.Yarrow(1988,s.44),którzypodkreślają,że
oilewwarunkachrynkukonkurencyjnegoprzewagaprzedsiębiorstwaprywatnegowydaje
siębardziejprawdopodobna,otylewprzypadkuprzedsiębiorstwamającegocharaktermono-
polunaturalnego,niejesttojużtakieoczywiste,tutajbędzietobowiemzależećodefektyw-
nościmechanizmówregulacji.SzerokowypowiadasięwtejkwestiirównieżC.D.Foster(1992,
rozdz.10).
32Przebiegipozytywneefektytychreformbyłyprzedmiotemwielupublikacji(np.Breyer,1982
czyRegulatoryReform…1986).WedługJ.Apta(2005,s.58)wynikibadańwskazywały
,że
wujęciurealnymcenywtychsektorachspadłyod30%do75%.Ciekawyjestprzypadeksek-
toralotniczegozuwaginato,żebyłtojedynysektor,wktórymderegulacjadoprowadziła
dolikwidacjisektorowegoorganuregulacyjnego.Szerzejoliberalizacjitegosektorapisali:
E.E.Bailey
,D.R.GrahamiD.P
.Kaplan(1989).Wartoprzytejokazjiwspomnieć,żeszefemzli-
kwidowanegoorganubyłA.Kahn,jedenznajwybitniejszychznawcówteoriiipraktykiregu-
lacjisektorówsieciowych,ajednocześnieorędownikówreformocharakterzederegulacyjnym.
Byłteżautoremjednejznajbardziejznanychksiążekpoświęconychproblematyceregulacji
ideregulacjisektorówsieciowych(Kahn,1990).
33Wprzypadkusektoraelektroenergetycznegoobawytewyrażałysięwprzeświadczeniu,że
wprowadzeniemechanizmówrynkowychmożezakłócićdostawyenergiielektrycznej,powo-
dująctrudnedowyobrażenia–biorącpoduwagęjejkluczoweznaczeniedlawspółczesnej
cywilizacji–konsekwencjeocharakterzegospodarczym,społecznymipolitycznym.
