Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
19
MagdalenaWojtyka:Zhistoriiwybranychhiponimówleksemuzłodziej
nadaldokonująaktuintelektualnegoujęciazjawiska[ł],aktu,
którybyłbyzarazemprzyczynąisiłąsprawczą.
(Kleszczowa,2000:241)
Dalszeustaleniabadaczkipokazująnastępneprzyczynyzanikanialek-
syki,szczególniete,którezachodząwobrębiedrugiejgrupy(Kleszczo-
wa,2000:241-249).
Hiponimyleksemuzłodziej
wskazującecechyzłodzieja
Spośródwieluhiponimówsłużącychdookreślania(osoby,którakradnie’
licznągrupęstanowiąte,którezawierająwswojejpodstawiesłowotwór-
czejlubwdefinicjiinformacjeoceszecharakterystycznejdladanegotypu
złodzieja.Taindywidualnaspecyfikacjaczęstoodnosisiędokonkretnych
zdolnościosobydokonującejkradzieżybądźodwrotnie-zapomocąodpo-
wiednichafiksówdeprecjonowanesąjejumiejętności.Marginalnączęść
zebranegomateriałustanowiąleksemy,wktórychpodkreślonesącechy
wizualne,odnoszącesiędowyglądusamegoprzestępcy.
Najstarszymnotowanymleksememjestwyrazarcyzłodziej.Nazwata
zbudowanajestzapomocąprzedrostkaarcy-dodanegodopodstawyzło-
dziej.Obecnywtakichwyrazachjakarcybiskupczyarcyksiążęprefikswska-
zujenawyższąrangękogośprzedstawionegowpodstawiesłowotwórczej
lubpodkreślajakąśistotnądlaniegocechę(Kleszczowa,1996:296).Jest
tozgodnezdefinicjamileksemuarcyzłodziej:(wielkizłodziej’(SXVI);(głów-
ny,doskonałyzłodziej’(SL);(wielkizłodziej,mistrzzłodziejów’(SWil);
(wytrawnyzłodziej,mistrz,hersztzłodziejów’(SW).Wanalizieleksemu
widaćzatempodkreśleniewysokichumiejętnościzłodziejskichwykonaw-
cyczynności.Wartozauważyć,żeprefiksarcy-łączyłsięgłówniezlek-
semamineutralniebądźpozytywnienacechowanymi(wyjątkiembyły
określeniaarcynudny,arcyłotr),dlategotrudnomówićojednoznacznie
pejoratywnymwydźwiękuanalizowanegowyrazu.Odnotowaneprzykła-
dyużyciaokreśleniaarcyzłodziejwpełniodzwierciedlajądefinicję:
KilkanaścietysięcyzłotychzpokładnicePanaswegoskorzyścił[ł]Ato
onArcyzłodziejchodziłdługieczasy.(KlonWor173,SXVI).
Równieinteresującymprzykłademjesthiponimandrus.Leksemten
odnotowanojedyniewSW,wktórympodanonastępującądefinicję:(łobuz
3Źródłapodanesązasłownikami-dotyczytocałościartykułu.
