Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Orelacjach.Lingwistykawobecinnychdziedzinnauki–wprowadzenie
13
mentalne-konstytuujesięwramie[Wissensrahmen],którazuwaginaswoją
naturęjestdynamicznainiepowtarzalna.Dynamicznyiniepowtarzalnyjest
bowiemnaturalnymodusoperandimyśli,jakimjestkomunikacjainterneuro-
nalnaorazjejlokalnastruktura.
Czytelnikowinieumkniezapewneto,żezarysowanakoncepcjarelacji
implikujedwaporządki:metafizyczny(ontologiczny)iepistemologiczny.Po-
rządekmetafizycznykonstytuujebytjakotaki-bytjakobyt[tὸtίἦνεἶναl;].
Dotyczytotakżeporządkuepistemologicznegoztąwszakżeróżnicą,żejeston
względnyitozarównozuwaginapodmiot-tenbowiempoznajewsposób
niepełny,jakizuwaginaprzyczynęcelowąaktówpoznawczych-tabowiem
jestzoczywistychwzględówróżna.Itowłaśnieotęróżnicęsięrozchodzi,gdy
refleksjadotyczytego,coprzedstawicieleposzczególnychdziedzinidyscyplin
naukinazywająprzedmiotem.Itakobiektywyróżnianewtakichdziedzinach
jaklingwistyka,psychologiaczymedycynazawierająsięwprawdziecodona-
turywobiekciegłównym-wczłowieku,różniąsięjednakcodorelacji,jakie
stanowiąprzedmiotzainteresowaniakażdejznich.Różnabędziewzwiązku
ztymichdiagnoza,różnebędąinstrumenty(myślenia),różnebędąwkońcu
procedurymetodycznesłużącedouniesprzecznionegoukonstytuowaniatej
diagnozy.Oileróżnicetesąoczywiste,biorącpoduwagęostrozarysowane
granicedziedzinidyscyplin,otylemniejoczywistelubcałkiemnieoczywiste
wydajesięto,żerelacjepomiędzynimimająstatusrelacjikonceptualnych-
myślnych.Warunkiemichzaistnieniajestpodmiot,oczymtaksugestywnie
przekonujenasTomaszzAkwinu.Myślorelacjachmiędzydziedzinowych
i/lubmiędzydyscyplinarnychjestcoprawdazdeterminowanaprzezpodmiot
indywidualny,atolioczywistejest,żetakprzedmiotsamejdziedziny,jakre-
lacje(formalne)pomiędzyróżnymidziedzinaminiesąnaogółzawiązywane
tylkoprzezpodmiotindywidualny,leczprzeważnieprzezpodmiotzbiorowy.
Jaksiętoodbywawwymiarzeepistemologicznymijaksiętenwymiarma
jakopodstawadowymiarumetafizycznego,tojużzupełnieosobnakwestia.
Szczególnegopodkreśleniawymagatutajjednakprzedewszystkimfakt,żeza-
równopodmiotindywidualny,jakipodmiotzbiorowyniekonstytuują,tojest
dosłownienietworząrelacjimiędzydziedzinamiwznaczeniumetafizycznym
(ontologicznym)-dziedziny,tojestkategorieintelektu,niesąbowiembytem
materialnym[ὕλη],leczsubstancjalnym[oὐσία].
Relacjekonceptualnemającodoswejnaturynajsłabszysposóbbyto-
wania-ichstatusbytowyjestnajmniejstabilny,ponieważstanowiąoneli
tylkoprzypadłośćkresu,któryjewspółkonstytuuje.Relacjekonceptualnesą
