Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JarosławŁawski
(UniwesytetwBiałymstoku)
OMickiewiczowskimfija”.Szkic
Lutniwdzięczna,byłyczasy
Gdziestruny,mąrękątknione,
Ożywiałygóry,lasy,
Kwieciemłąkiumajone.
JanCzeczotSafo1
podmiot,osoba,„ja”
Oczywiście,niemaichwiele.JestjednoMickiewiczowskiefija”.Niepo-
dzielne,integralne,spójne.
fiJa”przejawiającesię,itowróżnychwymiarach.fiJa”ludzkie,przy-
bierającezczasemcechy,którerzadkozczłowiekiemwiążemy:zaglą-
dającepodpodszewkęświata,oglądającebyt,naturęiczłowiekaodwe-
wnątrz,paradującezmistycznymświatłemprzeznaszegłowy,czaszki,
mózgi,ba,naszeduchy.Alełnieodrazuiniezawszetakbyło.
JestjednoMickiewiczowskiefija”,któregohistoria–tazapisana
wtekstach–możezaczynasiędziecięcymtekstemopożarzeNowogród-
ka,zniszczonątragediąoDemostenesie,jakimiśnieznanymijuwenilia-
mi,akończyarcypoważną,połaciniepisanąodąAdNapoleonemIII2.Na
początkubyłyjednak:Zimamiejska(debiut),byłaPaniAnielaiPrzypomnie-
nie.Sonet.Iwieleinnych,alenigdybardzolicznychwierszy.
Chciałbym,jeśliwłaśniećwierćwiekuzmagańosobistychzMickiewi-
czemdotegoupoważnia,pomyślećtunieojednymkonkretnymfiwier-
szuMickiewicza”,finiedoczytanymł”,leczoniezwykłymjegofija”,któ-
resięwtychwierszachmanifestujejakozmiennaistała,równocześnie:
zmienneistałeichźródło.Jakietofija”?Jakifipodmiot”:filiryczny”,fipo-
etycki”,fimówiący”?Awłaśnie:fipodmiot”czyfija”?Nietrudnozauwa-
żyć,żepowspaniałychpracachdwudziestowiecznychbadaczyMickie-
1
J.Czeczot,Safo,w:PoezyaFilomatów,red.J.Czubek,Kraków1922,t.1,s.32.
2
Zob.Z.Mitosek,Mickiewicz,NapoleoniFrancuzi,fiPamiętnikLiteracki”1998,z.1,
s.13-15.NiejesttopierwszałacińskapróbkaMickiewicza–zob.R.Majewska,„Salve
Ukrainaetellus…”czylioAdamaMickiewiczałacińskimprzekładzie„Sofijówki”Stanisła-
waTrembeckiego,w:„Sofijówka”StanisławaTrembeckiego–kontekstyiinterpretacje,red.
G.Filip,M.Patro-Kucab,J.Kowal,Rzeszów2013.
30
