Litania i poezja

Witold Sadowski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-1156-4

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2011

Liczba stron:

411

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Sadowski, Witold. Litania i poezja. Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2011, 411 s. ISBN 978-83-235-1156-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Sadowski, W.

T1 Litania i poezja

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2011

SN 978-83-235-1156-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 168404, author = "Sadowski, Witold", editor = "", title = "Litania i poezja", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2011", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-1156-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Sadowski, Witold

ED -

TI - Litania i poezja

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2011

SN - 978-83-235-1156-4

ER -

Netografia (standard APA):

Sadowski, Witold. Litania i poezja [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2011 [dostęp: 25 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/litania-i-poezja-witold-sadowski-168404.

poezja, literatura polska, litania, litania poetycka

Pierwsza w nauce polskiej monografia litanii napisana przez literaturoznawcę z wykorzystaniem metod poetyki historycznej i teoretycznej.

Książka zawiera zwięzłą rekonstrukcję genezy litanii w kulturach starożytnych. Dogłębnie i wieloaspekto...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-1156-4

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2011

Liczba stron:

411

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie (Nazwa litanii. Przedmiot litanii. Pojęcie litanii)9
POETYKA LITANII23
Rozdział 1. Geneza litanii w aspekcie formalno-kompozycyjnym25
1.1. Gen ektenialny29
1.2. Gen polionimiczny (Litania słoneczna. Litania do Wszystkich Świętych)35
1.3. Gen chairetyzmiczny (Wielki Akatyst. Chairetyzmy. Gałąź wschodnia: akatyst. Gałąź zachodnia: litanie maryjne)47
Rozdział 2. Genotyp litanii69
2.1. Genotyp i stereotyp. (Litania i czasowniki. Narracja litanijna. Wydarzenia. Przeżycie. Zapaść i restauracja gatunku)70
2.2. Przykład z Iwaszkiewicza89
Rozdział 3 . Kto i do kogo mówi w litanii poetyckiej93
3.1. Układ komunikacyjny (Układ komunikacyjny w litanii. Autor wewn˛etrzny w litanii. Trzeci wymiar egzegezy formuł w litanii modlitewnej)94
3.2. Wojciech Bąk Modlitwa do Marii Matki (Trzeci wymiar egzegezy formuł w litanii poetyckiej. Qui pro quo)104
Rozdział 4 . Wiersz litanijny111
4.1. Śpiew – recytacja – zapis (Litania w śpiewie. Litania w zapisie. Litania w recytacji)111
4.2. Litania wierszem a wiersz syntagmotoniczny (Litania wierszem. Wiersz syntagmotoniczny)123
4.3. Problem dyferencji syntagmotonizmu (Syntagmotonizm a kompozycje nienumeryczne. Fikcja rytmiczna)130
4.4. Wobec pamięci prozodyjnej (Pamięć prozodyjna. Ścieżki odwołań do pamięci prozodyjnej)135
4.5. Podsumowanie145
HISTORIA POLSKIEJ LITANII POETYCKIEJ147
Rozdział 5. Litanie polskiego średniowiecza149
5.1. Od litanii Gertrudy do litanii Nawojki (Litania ektenialna z Kodeksu Gertrudy. Litania chairetyzmiczna z Kodeksu Gertrudy. Litania chairetyzmiczna z Modlitewnika Nawojki)149
5.2. Początki litanii poetyckiej w Polsce (Typ pierwszy. Typ drugi. Strefa pośrednia między typem pierwszym a drugim. Typ trzeci. Typ czwarty. Strefa pośrednia między typem trzecim a czwartym)165
5.3. Produktywność gatunkowa: różaniec, koronka, tropy do Kyrie180
Rozdział 6. Kryzys i metamorfoza: od XVI do I połowy XVIII wieku186
6.1. Zapaść187
6.2. Poetyckość litanii modlitewnej194
6.3. Powrót do mitologii198
6.4. Produktywność gatunkowa (Akatyst. Lament. Godzinki. Ogród. Elogium. Preambulum)200
Rozdział 7. Litanie Oświecenia220
7.1. Problematyka publiczno-państwowa w litanii220
7.2. Baka – Benisławska - Naruszewicz – Drużbacka (Józef Baka. Konstancja Benisławska. Adam Naruszewicz. Elżbieta Drużbacka)224
7.3. Litania - gatunek kobiecy?237
Rozdział 8. Od Mickiewicza do Norwida239
8.1. Adam Mickiewicz Litania pielgrzymska240
8.2. Kornel Ujejski245
8.3. Maria Konopnicka254
8.4. Produktywność gatunkowa: credo256
8.5. Litanie maryjne Deotymy i Norwida (Kompozycja. Porównanie. Wnioski)258
Rozdział 9. Od Zawistowskiej do Lieberta272
9.1. Młodopolskie intensyfikacje, zaprzeczenia i dezintegracje (Intensyfikacje. Zaprzeczenia. Dezintegracje)272
9.2. Produktywność gatunkowa: proza poetycka, alba, serenada, gazela289
9.3. Litanie poetyckie Dwudziestolecia (Kazimiera Iłłakowiczówna. Julian Ejsmond Litania do Matki Boskiej. Jerzy Liebert Litania do Marii Panny)295
Rozdział 10. Przełom lat 1939 – 1955309
10.1. Kazimierz Wierzyński315
10.2. Od litanijnego obrazu świata do obrazów litanijnego świata325
Rozdział 11. Współczesne polskie litanie poetyckie333
11.1. Obrzeża (Zbigniew Herbert i Aleksander Rymkiewicz. Roman Brandstaetter i Jan Paweł II)333
11.2. Nurt główny (Tadeusz Różewicz, Julia Hartwig, Wisława Szymborska. Od Kazimierza Wierzyńskiego do Janusza St. Pasierba. Jan Twardowski. Rafał Wojaczek i Jacek Podsiadło. Anna Kamieńska. Włodzimierz Słobodnik, Jerzy Harasymowicz, Wiktor Woroszylski. Jarosław Klejnocki)340
Zakończenie384
Summary386
Bibliografia391
Nota bibliograficzna400
Indeks rzeczowy401
Indeks osób405

Genezalitaniiwaspekcieformalno-kompozycyjnym

CałamodlitwaobfitujewperyfrazyRe.Wiodącejroliwperyfrazachnie

odgrywająteraznazwybóstwa,aninawetepitetywskazującenajego

właściwości.Naprzódwysuwająsięczyny.Opisanietychczynówniełączy

sięjednak,jakuGreków,zepickimopowiadaniem.Zamiastnarracji,która

prezentowałabywkolejnychepizodachnastępująceposobieposunięcia

bóstwasolarnego,różnorodneaktyReznajdująodzwierciedleniewtekście

dopieropoprzetworzeniuichwprzedmiotywyliczenia,czyliwprzedmioty,

któremożnasegregowaćjakelementyzbioru.Każdyczyn„wcielasię”wjakąś

peryfrazę.Każdyulegasubstantywizacji.JeszczeReznajdujesięwruchu–

przychodzi,prowadzi,rozkazuje,określa–ajużjegodziałaniezastygajak

przedmiotidołączadowyliczenia.

Nastarożytneśladydrugiegogenupolionimicznegonatrafiamytakżepoza

Egiptem,chociażbywKsiędzePsalmów.DwaprzekładyPsalmu136pozwolą

wydobyćzperyfrazzarównosensczynnościowy,uwypuklonypolewej

stronie,jakteżprzedmiotowy–poprawej.

ChwalciePananadpanami,

boJegołaskanawieki.

Onsamcudówwielkichdokonał,

boJegołaskanawieki.

Onwmądrościuczyniłniebiosa,

boJegołaskanawieki.

Onrozpostarłziemięnadwodami,

boJegołaskanawieki.

Onuczyniłwielkieświatła,

boJegołaskanawieki.

Słońce,bydniemwładało,

boJegołaskanawieki.

Księżycigwiazdy,bywładałynocą,

boJegołaskanawieki.

OnEgipcjanompobiłpierworodnych,

boJegołaskanawieki.

IwywiódłspośródnichIzraela,

boJegołaskanawieki.

[...]

Ondajepokarmwszelkiemuciału,

boJegołaskanawieki.

Ps136,3-11.25,przekładBibliiTysiąclecia

WysławiajciePananadpany,

bonawiekiJegołaskawość.

Tego,którysamwielkiecudaczyni,

bonawiekiJegołaskawość.

Którywmądrościstworzyłniebiosa,

bonawiekiJegołaskawość.

Któryutwierdziłziemięnadwodami,

bonawiekiJegołaskawość.

Którystworzyłwielkieświatła,

bonawiekiJegołaskawość.

Słońce,bywedniewładało,

bonawiekiJegołaskawość.

Księżycigwiazdy,bywładałynocą,

bonawiekiJegołaskawość.

KtóryporaziłEgiptśmierciąpierworodnych,

bonawiekiJegołaskawość.

IwyprowadziłstamtądIzraela,

bonawiekiJegołaskawość.

[...]

Ondajepokarmwszelkiemuciału,

bonawiekiJegołaskawość.

przekładBibliiPoznańskiej

Międzyutworemhebrajskimiegipskimzachodziróżnicawynikająca

zsystemówreligijnych.Obautworyłączywszakżewielecechtematyczno-

-strukturalnych.WPsalmie136znalazłysię:imotywsolarny,ienumeracja,

ipróbakroczeniazadziałającymBogiempoJegolicznychśladachwstworze-

niuświata,wdziejachNaroduWybranegoiwteraźniejszejłaskawości.

Brak wyników

Litania i poezja

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra