Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Takzarysowanepolebadawczewymagaużycianarzędzikomparatystycznych.
Należyzauważyć,żekomparatystykatoraczejnazwabardzoszerokiegopola
badańniżkonkretnejmetody.HenrykMarkiewiczzaznacza:Dkomparatystyka
literackaczyliliteraturaporównawczatodziedzinanaukioliteraturze,bada-
jąca:podobieństwa,różnice,związkiliterackieróżnychnarodówikrajów,czyli
zestawiającaiporównującatekstyliterackieróżnychkultur”4.
WartowtymkontekścieprzywołaćtakżedefinicjęHenry>egoRemaka,
zgodniezktórą:
Komparatystykaliterackatobadanieliteraturywykraczającepozagranicejednego
poszczególnegokrajuibadaniezwiązkówmiędzyliteraturązjednejstronyainnymi
dziedzinamiwiedzyiświadomości[ś]zdrugiejstrony.Krótkomówiąc,jesttopo-
równywaniejednejliteraturyzinnąalboinnymiiporównywanieliteraturyzinnymi
sferamiekspresjihumanistycznej5.
Istniejądwapodstawowekierunkitakzdefiniowanychbadańporów-
nawczych.Popierwsze,analizawystępującychmiędzytekstamizależności
genetycznych.Podtympojęciemrozumiemwpływyinawiązaniadowcześ-
niejszychutworów,utartychsposobówmyślenia,stereotypowychwyobrażeń
orazmitów.Wspólnydlawszystkichomawianychdziełtemat-Lwów-
zachęcadoposzukiwaniatakichsamychpunktówwyjścia.Drugikierunek
komparatystyki,októrympiszeRemak,tobadaniezależnościtypologicznych,
rozumianychgłówniejakoposzukiwanieianalizowaniezachodzącychmiędzy
tekstamipodobieństwiróżnicwzakresiemotywów,tematówiwątków.Zależ-
nościtakiesąniezależneodbezpośrednichkontaktów,zapożyczeńiwpływów
literackich.
WszystkieomawianewtejpracytekstysąpoświęconeLwowowi,budują
bądźprzedstawiająmitalbonawetmitytegomiasta.Trudnotumówićobez-
pośrednichzależnościachmiędzynimi,gdyżpowstawaływewzajemnejizola-
4H.Markiewicz:Komparatystyka.W:Literaturapolska.Przewodnikencyklopedyczny.Red.
J.Krzyżanowskiiin.T.1.Warszawa1984,s.463.
5H.Remak:Literaturaporównawcza-jejdefinicjaifunkcja.W:Antologiazagranicznej
komparatystykiliterackiej.Red.H.Janaszek-Ivaničková.Warszawa1997,s.25.Przywołujętu
tylkonajbardziejznanedefinicjeokreślającezakresbadańliteraturoznawstwaporównawczego.
Szczegółowąklasyfikacjęipodziaływewnątrztejdyscyplinyznaleźćmożnanp.w:H.Mar-
kiewicz:Zakresipodziałliteraturoznawstwaporównawczego.W:idem:Noweprzekrojeizbliżenia.
Warszawa1974,s.410-421;H.Janaszek-Ivaničková:Owspółczesnejkomparatystyceliterackiej.
Warszawa1980;Komparatystykadzisiaj.Zagadnieniateoretyczneiogólne.Red.E.Szczęsna,
E.Kasperski.Kraków2010.
—14—
