Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
nieustannacyrkulacjamiędzywymiaremliterackimmiasta,jegofikcyjnością,
aaspektemrzeczywistym.Miasto,jakoprzestrzeńzapisanawtekścielite-
rackim,zjednejstrony,możestanowićtłoprzedstawionychwutworze
wydarzeń,służyćjakoscenografia,zdrugiejzaśstrony,możebyćgłównym
Dbohaterem”tekstu.Możewreszciestanowićprzestrzeńcałkowiciefikcyjną
lubbyćpewnegorodzajuliterackąrekonstrukcjąprzestrzenirzeczywistej.
Szczegółowejanalizyrelacjizachodzącychpomiędzymiastemalitera-
turądokonałarównieżElżbietaRybicka10.Krakowskaliteraturoznawczyni,
wyróżniatrzypodstawowetypytejzależności.Popierwsze,tekstliteracki
możesłużyćjakoźródłowiedzyhistorycznejitopograficznejoautentycznym
mieście.DWtymprzypadkudokumentarnytryblekturydominujenadlite-
rackościąprzekazu,biorącwnawiasfikcyjnystatusmiasta,adziełostajesię
swegorodzajubedekeremczyprzewodnikiempohistorycznychbądźwspół-
czesnychmiejskichrealiach”11;tekstliterackijesttraktowanyjakodokument
stanowiącyźródłowiedzyohistoriiitopografiikonkretnego,rzeczywistego
miasta,jegokulturze,mieszkańcachiobyczajowości.Tekstjestodczytywany
jakoprzewodnikpomieście,zawieszającniejakofikcyjnyaspektopisu.Po
drugie,miastomożezostaćpotraktowanejakoobraz,temat,motyw,symbol
lubmitozdecydowanieliterackimiimaginacyjnymcharakterzeorazukrytym,
częstoalegorycznym,znaczeniu.DLiterackicharaktermiastprzedstawionych
stanowitukwestięoczywistą,alezogniskowanienaichimaginacyjnymsta-
tusieprowadzizregułydoodcięciatekstuodhistorycznejrzeczywistościlub
sprowadzajądorolitła”12.Potrzeciewreszcie,podwpływemmodernizmu
literackiobrazmiastamożnapotraktowaćjakoportretśrodowiskatwórczego
ijegodziałań.Chodzituzarównoowymiarinstytucjonalny(formalne
inieformalneinstytucjeżyciaartystycznegoiliterackiego,nowysposóbobiegu
sztuki,rozwójśrodkówmasowegoprzekazuorazprzemysłu),socjologiczny
(miastojakotygielkulturowy,wspomagającypowstanieponadnarodowejwspól-
notyartystycznej),jakistricteformalny,którywymagabardziejszczegółowego
objaśnienia.Przyjmujesię,żedoświadczeniemiastamiałoistotnywpływna
ukształtowaniesięnowychsposobóworganizacjiwypowiedziartystycznej.
10Zob.E.Rybicka:Modernizowaniemiasta.Zarysproblematykiurbanistycznejwnowoczesnej
literaturzepolskiej.Kraków2003.
11Ibidem,s.7.
12Ibidem,s.8.
—16—
