Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Perspektywabadańsocjoliterackich
ibardziejprzekonującaniżsamarzeczywistość”24.To,coczytelnik
przyjmowałzaodzwierciedlenierzeczywistości,byłozatem„reali-
stycznąiluzją”.Urzeczywistnieniepolegałonaoddaniucałkowitej
iluzjiprawdypoprzezprzyjęciezwyczajowejlogikizdarzeń.Powieść
niebyłanatomiastichtranskrypcją,którauwzględniałaprzypadko-
wośćichaotycznośćwypadków.Zadaniempisarzabyło„wierneod-
tworzenieiluzjizuwzględnieniemwszystkichprocedursztuki,które
sobieprzyswoiłiktórymimożedysponować”25.Złudzenierzeczywi-
stościirzeczywistośćwspółtworzyłyrazem„efektrzeczywistości”,
wktórym„prawdziwymznaczącymwrealizmie,nakorzyśćsamego
przedmiotuodniesienia,jestnieobecnośćznaczonego”26.Efektten
stawałsiętymbardziejskuteczny,imbardziejwyrafinowanebyły
symulakryrzeczywistości,poprzezktórelogikafikcjirównoważyła
irelatywizowałalogikęmimesis.
1.2.Literaturaawiedzasocjologiczna
Wdążeniudoustaleniapolabadawczegoujmującegoproblematykę
społeczno-literackąLeenhardtpodkreślałfaktnierozerwalnejwię-
zi,ocharakterzemimetycznym,istniejącejmiędzytekstemliterac-
kimaświatemrzeczywistym.Starałsięustalićtypyrelacji,jakie
ustanawiaćmogłynaukispołeczneoliteraturzewodniesieniudo
przedmiotubadań,jakimjestliteratura,uwzględniającprzytymjej
wielowymiarowośćfunkcjonowaniainstytucjonalnego,fikcjonalne-
goiwyobrażeniowego.Tekstliterackiniebyłwstanieopisaćświata
wsposób„wyczerpywalny,gdyżzostałonzbudowanyjęzykowo,aza-
temjestfikcjonalny”27.PodkreślatorównieżTzvetanTodorov,po-
dającdefinicjęliteraturyiwyodrębniającjejwłasności.Ogólnierzecz
ujmując,sztukaistniałapoprzez„imitację”.Wprzypadkuliteratury
niebyłatojednakimitacjadowolna,ponieważdokonywałasiępo-
przezjęzyk,podczasgdywprzypadkumalarstwa–poprzezobraz.
24G.deMaupassant,PierreetJean,w:LaBibliothèqueélectroniqueduQuébec.
CollectionÀtouslesvents,https://beq.ebooksgratuits.com/vents/index.htm
[01.06.2022],s.16.
25Ibidem,s.19.
26R.Barthes,Efektrzeczywistości,„TekstyDrugie.Teorialiteratury,krytyka,
interpretacja”2012,nr4(136),https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Teksty_
Drugie_teoria_literatury_krytyka_interpretacja/Teksty_Drugie_teoria_litera-
tury_krytyka_interpretacja-r2012-t-n4_(136)/Teksty_Drugie_teoria_literatu-
ry_krytyka_interpretacja-r2012-t-n4_(136)-s119-126/Teksty_Drugie_teoria_li-
teratury_krytyka_interpretacja-r2012-t-n4_(136)-s119-126.pdf
[01.06.2022],
s.119–126.
27J.Leenhardt,op.cit.,s.40.
